Thứ Sáu, ngày 29 tháng 3 năm 2024

Quán triệt quan điểm đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định

Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, Thứ trưởng Bộ Công an

(Thanhuytphcm.vn) - Chiều 11/4, trình bày trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội về dự án Luật Đặc xá (sửa đổi), Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, trong 10 năm thi hành Luật, Chủ tịch nước đã 7 lần ban hành quyết định về đặc xá nhân các ngày lễ lớn, sự kiện trọng đại của đất nước, qua đó, đã đặc xá cho 85.897 phạm nhân, 1.123 người đang được hoãn, tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù và đặc xá thuộc trường hợp đặc biệt cho 13 phạm nhân và 1 người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù để phục vụ yêu cầu đối ngoại của Đảng và Nhà nước.

Tỷ lệ người được đặc xá tái phạm thấp

Theo Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, từ năm 2009 đến năm 2017, công tác thi hành án dân sự liên quan đến công tác đặc xá đã thi hành xong 199.109 việc với số tiền thu được trên 3.184 tỷ đồng, giá trị tài sản thu được là trên 1.064 tỷ đồng. Cấp giấy xác nhận kết quả thi hành án cho 86.828 trường hợp.

Kết quả thực hiện công tác đặc xá những năm qua cho thấy, đối tượng, điều kiện được đề nghị đặc xá theo quy định của Luật Đặc xá cơ bản phù hợp và có tính răn đe, giáo dục cao, thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật. Qua đặc xá đã khuyến khích phạm nhân học tập, rèn luyện, lao động, phấn đấu cải tạo tốt để được hưởng chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước, sớm trở về đoàn tụ với gia đình và hoà nhập cộng đồng. Tỷ lệ người được đặc xá tái phạm rất thấp so với tổng số người được đặc xá.

Với số lượng lớn người được đặc xá, tha tù trước thời hạn đã tiết kiệm được số kinh phí lớn trong việc bảo đảm ăn, mặc, ở, phòng chữa bệnh và chi phí quản lý, giáo dục cho phạm nhân, đồng thời giảm áp lực cho các trại giam, trại tạm giam.  Ngoài ra, thực hiện tốt công tác đặc xá cũng đã góp phần tích cực vào việc chống lại các luận điểm sai trái, vu cáo Việt Nam vi phạm nhân quyền của các thế lực thù địch, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Tuy nhiên, Trung tướng Nguyễn Văn Sơn cho hay, quá trình tổ chức thực hiện Luật Đặc xá đã bộc lộ những tồn tại, bất cập. Diện người được đặc xá tha tù trước thời hạn với số lượng lớn, đối tượng rộng nên chưa thể hiện đầy đủ ý nghĩa đặc ân của Nhà nước ta đối với người phạm tội. Một số nội dung của Luật Đặc xá không phù hợp với Hiến pháp năm 2013 và một số luật hiện hành, việc sửa đổi, bổ sung là cần thiết.

Đảm bảo ý nghĩa đặc ân đặc biệt

Thẩm tra của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cho thấy, chế định đặc xá có liên quan chặt chẽ với nhiều chính sách khoan hồng khác của Nhà nước được quy định trong Bộ luật Hình sự năm 2015 như: miễn chấp hành hình phạt (Điều 62), giảm mức hình phạt đã tuyên (Điều 63), tha tù trước thời hạn có điều kiện (Điều 66).

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nhận định, để đáp ứng yêu cầu của thực tiễn và phù hợp với tính đặc thù của công tác đặc xá thì việc sửa đổi Luật Đặc xá phải quán triệt đầy đủ các quan điểm đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định đối với người bị kết án phạt tù, do đó các quy định về đặc xá phải có sự khác biệt cơ bản so với các chính sách khoan hồng khác đang được giao cho các cơ quan tư pháp thực hiện. Tính chất đặc biệt này phải được thể hiện ở các nội dung chủ yếu là: thẩm quyền, thời điểm, điều kiện, trình tự, thủ tục đặc xá.

“Nếu không phân định được rành mạch tính chất đặc trưng này của đặc xá so với các chính sách khoan hồng khác thì sẽ không khắc phục được hạn chế về số lượng người đặc xá lớn, đối tượng rộng như thời gian qua. Bộ luật Hình sự đã bổ sung chế định Tha tù trước hạn có điều kiện, nếu không sửa đổi cơ bản về điều kiện đặc xá mà áp dụng song song hai chế định này thì dẫn tới trùng lặp về chính sách; làm mất đi ý nghĩa đặc ân đặc biệt của người đứng đầu Nhà nước”  -  bà Nga phân tích.

Đặt vấn đề về điều kiện đặc xá tại Điều 10 dự thảo Luật, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu băn khoăn: Luật hiện hành không quy định điều kiện phạm tội lần đầu mới được đặc xá, nay dự thảo Luật bổ sung điều kiện này thì việc đánh giá tác động như thế nào, có ảnh hưởng đến đối tượng được đặc xá sau này? Bên cạnh đó, luật hiện hành chỉ quy định được đặc xá với điều kiện phải thực hiện việc bồi thường thiệt hại, bồi thường vấn đề phạt tiền đối với một số tội nhưng nay dự thảo luật mở rộng ra tất cả các loại tội phạm, tất cả các đối tượng muốn được đặc xá đều phải thi hành xong toàn bộ hình phạt tiền và hình phạt bổ sung. Chính sách này thay đổi rất cơ bản, như vậy có đúng bản chất và có phù hợp với điều kiện đặc xá?

Giải đáp vấn đề này, Cục trưởng Cục pháp chế cải cách hành chính, tư pháp (Bộ Công an) Nguyễn Ngọc Anh cho biết, khi kiểm đếm các quy định về chính sách hình sự nhân đạo đối với các đối tượng phạm tội, đa số các quy định đều sử dụng phạm tội lần đầu để được hưởng khoan hồng. Một yêu cầu đặc biệt quan trọng là khi tha ra ngoài xã hội cùng một lúc nhiều người phạm tội mà không tính toán nhân thân thì sẽ ảnh hưởng tới an ninh, trật tự. Vì vậy, tác động trực tiếp đối với xã hội, đó là nhân thân của người phạm tội này. Cơ quan soạn thảo tính toán tới phạm tội lần đầu là một trong những tiêu chí mang tính kỹ thuật để tính toán.

Vân Thanh

Ý kiến bạn đọc

refresh
 

Tổng lượt bình luận

Tin khác

Thông báo