Quy định 148-QĐ/TW là một quyết sách quan trọng, kịp thời của Đảng ta

Phóng viên: Việc Bộ Chính trị ban hành Quy định số 148-QĐ/TW về thẩm quyền của người đứng đầu trong việc tạm đình chỉ công tác đối với cán bộ cấp dưới trong trường hợp cần thiết hoặc khi có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, có ý nghĩa thế nào trong bối cảnh tình hình hiện nay, thưa Tiến sĩ Nguyễn Thành Nam?

Tiến sĩ Nguyễn Thành Nam: Trong bối cảnh đất nước ta hiện nay, đặc biệt là trong tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đưa đất nước phát triển nhanh, trong đó có TPHCM đang đứng trước thực trạng đội ngũ cán bộ, đảng viên có tâm lý ngần ngại, né tránh trách nhiệm, chùn bước, không bản lĩnh, táo bạo thực thi chức trách, nhiệm vụ được giao. Ở các tỉnh, thành, địa phương trên cả nước xuất hiện “căn bệnh sợ trách nhiệm” trong một số cán bộ các cấp. Căn bệnh mới này là một trong những nguyên nhân cản trở quá trình thực thi nghị quyết, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, làm chậm tiến trình phát triển đất nước. Việc Bộ Chính trị - Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII ban hành Quy định số 148-QĐ/TW là một quyết sách quan trọng, kịp thời của Đảng ta. Quy định số 148 có 3 điểm đáng lưu ý sau:

Sự cần thiết, cấp bách trong bối cảnh, tình hình hiện nay cần phải khẳng định vị trí, vai trò hết sức to lớn của đội ngũ cán bộ, đảng viên; đặc biệt là tầm quan trọng về sự chỉ đạo, điều hành của cán bộ lãnh đạo quản lý trong thực thi nhiệm vụ được giao mang tính quyết định đến quá trình triển khai các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở cơ quan, đơn vị, các địa phương trên cả nước và trên địa bàn TPHCM. Thông qua Quy định 148, Trung ương muốn lưu ý, nhắc nhở, đặt trách nhiệm rất cao cả đến toàn bộ đội ngũ, cán bộ, đảng viên về bổn phận phục vụ Tổ quốc, phục vụ Nhân dân trong giai đoạn hiện nay.

Quy định 148 là những phương hướng, giải pháp quan trọng, hiệu quả rất chủ động, kịp thời của Đảng nhằm kiên quyết ngăn chặn những biểu hiện mới nảy sinh trong một bộ phận cán bộ, đảng viên; đồng thời có ý nghĩa là phương thuốc hữu hiệu nhằm giáo dục, cảnh báo đội ngũ cán bộ, đảng viên cần phải nâng cao ý thức trách nhiệm, hành động đúng đắn về trách nhiệm phục vụ nhân dân, phục vụ đất nước.

Quy định 148 với 4 chương, 12 điều, 31 khoản quy định cụ thể, Trung ương Đảng đã thật sự phân quyền, trao quyền, giao trọng trách cho người người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị có thẩm quyền rất quan trọng mang tính quyết định đến sự thành bại trong lãnh đạo, quản lý, điều hành sự phát triển địa phương, cơ quan, đơn vị...

Chủ động xử lý cán bộ cố tình trì hoãn, đùn đẩy, né tránh trách nhiệm

Nội dung đáng lưu ý trong Quy định số 148 nằm ở khoản 2, Điều 4, Chương II: Cán bộ cố tình trì hoãn, đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, không thực hiện công việc thuộc thẩm quyền theo chức năng, nhiệm vụ được giao sẽ bị tạm đình chỉ công tác. Đây có phải là “liều thuốc” để đặc trị cán bộ né trách nhiệm?

TS Nguyễn Thành Nam: Trong Quy định 148, ở Chương II, Điều 4, căn cứ tạm đình chỉ công tác trong trường hợp cần thiết là nội dung đáng chú ý. Với 5 khoản quy định thì Khoản 2 nói rõ: “Cán bộ cố tình trì hoãn, đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, không thực hiện công việc thuộc thẩm quyền theo chức năng, nhiệm vụ được giao” thì người đứng đầu có quyền tạm đình chỉ công tác. Như vậy, Trung ương Đảng đã xây dựng một giải pháp hữu hiệu có ý nghĩa như một “phương thuốc đặc trị” đối với những cán bộ sợ trách nhiệm, không quyết tâm, quyết liệt, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước, Nhân dân về thực thi nhiệm vụ được giao. Những cán bộ có suy nghĩ, hành động “cầu an, yên phận”, né tránh trách nhiệm sẽ khó có thể “ngồi im để an toàn giữ ghế”.

Nếu phân tích kỹ hơn, trong Quy định 148, ở Chương II, Điều 6, thẩm quyền của người đứng đầu trong việc tạm đình chỉ công tác đối với cán bộ, thì ở Khoản 3 có quy định cụ thể là: “Yêu cầu cán bộ bị tạm đình chỉ công tác chấp hành các yêu cầu của cơ quan chức năng hoặc người có thẩm quyền để phục vụ công tác xác minh, làm rõ, xử lý vi phạm”. Khoản quy định này có giá trị như một “đạo luật” rất chặt chẽ và cứng rắn để yêu cầu, bắt buộc cán bộ bị tạm đình chỉ công tác phải chấp hành, chấp pháp.

Hoặc ở Điều 7, trách nhiệm của người đứng đầu trong việc tạm đình chỉ công tác đối với cán bộ cũng quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu như: Kịp thời ra quyết định tạm đình chỉ công tác đối với cán bộ cấp dưới khi có một trong những căn cứ được quy định tại Điều 4, Điều 5 của Quy định này; hủy bỏ quyết định tạm đình chỉ công tác trong trường hợp không đúng quy định hoặc khi có kết luận không vi phạm, đồng thời báo cáo cấp có thẩm quyền quản lý cán bộ. Ở một khoản quy định rất rõ trong Quy định 148 là: Thời hạn để ra quyết định tạm đình chỉ công tác đối với cán bộ trong trường hợp cần thiết là không quá 15 ngày làm việc, nếu phải gia hạn, tối đa không quá 15 ngày làm việc. Và thủ tục tạm đình chỉ công tác cũng nhanh chóng: Khi xác định có căn cứ tạm đình chỉ công tác được quy định tại Điều 4, Điều 5 của Quy định này thì chậm nhất sau 2 ngày làm việc, cơ quan có thẩm quyền và đơn vị tổ chức cán bộ có trách nhiệm tham mưu người đứng đầu ra quyết định tạm đình chỉ công tác đối với cán bộ.

Như vậy, Quy định 148 của Trung ương lần này là sự tiếp nối một cách bài bản, hệ thống, khoa học, chính xác các quy định trước đây của Đảng ta. Quy định này đã trao cho người có thẩm quyền được chủ động xử lý cán bộ cố tình trì hoãn, đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, không thực hiện công việc thuộc thẩm quyền theo chức năng, nhiệm vụ được giao. Quan điểm của Đảng đã xác định cụ thể, rõ ràng về công tác kỷ luật, xử lý cán bộ, đảng viên là việc rất hệ trọng, cần thiết, cấp bách.

Khuyến khích cán bộ, đảng viên dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm

Nhưng cũng với Quy định số 148 còn là một cách gián tiếp khuyến khích cán bộ, đảng viên dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Vậy khi Quy định 148 ra đời sẽ góp phần trong xây dựng đảng, đóng góp cho phát triển đất nước ở mỗi cán bộ, đảng viên?

TS Nguyễn Thành Nam: Quy định 148 của Trung ương có ý nghĩa, giá trị toàn diện, sâu sắc trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong sạch, vững mạnh ngang tầm nhiệm vụ, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền, sức chiến đấu của Đảng và hệ thống chính trị. Đồng thời, Quy định 148 còn là một cách gián tiếp khuyến khích cán bộ, đảng viên dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội đất nước phát triển nhanh, bền vững.

Sau khi Trung ương ban hành Quy định 148, các cấp ủy Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị, đội ngũ cán bộ, đảng viên và Nhân dân đồng tình, ủng hộ, dư luận trong xã hội rất tích cực, tin tưởng Quy định 148 sẽ là hồi chuông cảnh tỉnh, cảnh báo, làm thức tỉnh những cán bộ sợ trách nhiệm, ý thức kém về trách nhiệm công vụ; thờ ơ trước yêu cầu phát triển của đất nước, địa phương, cơ quan, đơn vị, vô cảm trước nhu cầu, mong mõi của người dân và đòi hỏi của xã hội; những cán bộ thiếu bản lĩnh, trình độ chuyên môn kém nên e ngại, không dám thực thi nhiệm vụ rồi sẽ phải suy nghĩ lại và hành động tích cực, quyết tâm và quyết liệt với chức trách, nhiệm vụ được giao.

Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên chủ trì phiên họp thứ nhất của Tiểu ban, Tổ giúp việc Tiểu ban Nhân sự Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ XII, nhiệm kỳ 2025 – 2030 (ảnh: Thanhuytphcm.vn)

Ở nhiều địa phương trong cả nước, sau khi Trung ương ban hành Quy định 148 đều cho rằng sẽ tạo ra sự chuyển biến quan trọng trong công tác cán bộ và đây sẽ là đòn bẩy quan trọng trong tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy sự phát triển nhanh của địa phương, cơ quan, đơn vị. Và quy định mới này sẽ là cơ sở để lãnh đạo các cơ quan, đơn vị xử lý được ngay những trường hợp cán bộ, công chức, viên chức né tránh, đùn đẩy công việc, không tích cực, nhiệt huyết với công việc được phân công. Quy định 148 bắt buộc cán bộ, công chức, viên chức ý thức trách nhiệm, phấn đấu hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, hiệu quả, chất lượng công việc sẽ được nâng lên. Đồng thời, Quy định 148 cũng nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong triển khai nhiệm vụ; và trong công tác lãnh đạo, quản lý cũng sẽ sâu sát hơn, chỉ đạo quyết liệt hơn, tạo thuận lợi cho người đứng đầu các địa phương, cơ quan, đơn vị quyết tâm, nỗ lực trong thực hiện nhiệm vụ.

Có thể nói, Quy định 148 chứa đựng những nội dung vừa mang tính toàn diện, bao trùm nhưng cũng vừa cụ thể, chi tiết; đây là một văn bản của Đảng mang tính khoa học, bài bản, chặt chẽ và với sự uy nghiêm, mạnh mẽ, hiệu lực khi được triển khai tổ chức thực hiện sâu rộng, nghiêm túc trong toàn hệ thống chính trị thì chúng ta hoàn toàn hy vọng trong thời gian tới sẽ làm xoay chuyển tình thế trong công tác cán bộ và quá trình thực thi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội. Những cán bộ sợ trách nhiệm, né tránh, đùn đẩy công việc, thoái thác nhiệm vụ sẽ khó có thể “ngồi im, giữ ghế” mà sẽ phải thay đổi theo hướng tích cực, phải thể hiện bản lĩnh chính trị, cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ, chức trách được giao.