Thứ Sáu, ngày 29 tháng 3 năm 2024

Truyền thống và… công nghệ Tết

Không khí Tết rộn ràng và ý nghĩa hơn khi cùng nhau gói bánh chưng, bánh tét ngày Tết. Ảnh: Ng.T

(Thanhuytphcm.vn) - Mùa xuân đang đến với những dấu hiệu rộn ràng từ… chợ đến phố nhưng dường như không khí xuân vẫn cứ đâu đó lảng vảng và ngập ngừng, rón rén thăm dò trước ngưỡng cửa của từng gia đình và cả với các trường học, nơi rất nhạy cảm với sắc xuân khi mùa thi đã qua và những bài ca xuân đã bắt đầu xuất hiện vang vọng trong ký ức của các bạn học sinh, sinh viên. Ngày xuân, nói chuyện xuân và những thú vui xuân là chủ đề không bao giờ xưa, không bao giờ nhàm chán trong nhận thức và tình cảm của bao người. Hãy trở lại với các thú nghỉ Tết, chơi xuân và ăn Tết ngày nay.

Trong bối cảnh xã hội phát triển ngày càng nhanh với những thay đổi đa dạng về văn hóa, lối sống, những thói quen mới được hình thành, những giá trị mới được thử nghiệm, những phong cách mới được thể hiện, vừa khẳng định vừa thăm dò, vừa lưng chừng vừa… tới bến… Quan sát và chiêm nghiệm cuộc đời, nhiều người nhìn thấy và phát hiện một số hiện tượng có thể trở thành đề tài thú vị để luận bàn và chia sẻ trong những ngày xuân sắp đến, trong lúc suy tư và thưởng ngoạn, trong định hướng bảo tồn và thích ứng, trong nhận thức lúc “kiên cường” và lúc “phóng khoáng”…

Cuộc sống luôn luôn thay đổi, có những thay đổi cần được ủng hộ hết mình, ủng hộ mạnh mẽ để một điều gì đó, một vấn đề nào đó “lột xác” và trở nên mới mẻ hoàn toàn, nhưng có những đổi thay chỉ cần chỉnh sữa bề ngoài vẫn có thể mang lại nét… hoành tráng cần thiết và vẫn phù hợp với xu thế của những thú chơi và cả thời cuộc. Những thay đổi trong đời sống gia đình có ‎ý nghĩa đặc biệt quan trọng và ảnh hưởng mạnh mẽ đến nhận thức, cảm xúc, thái độ, hành vi… của các thành viên và gây hiệu ứng tác động đến cộng đồng và xã hội.

Đôi bạn trẻ mua sắm Tết trong siêu thị Sài Gòn tối 27 Tết. Ảnh: M.Tr Đôi bạn trẻ mua sắm Tết trong siêu thị Sài Gòn tối 27 Tết. Ảnh: M.Tr

Nhiều năm gần đây, từ khuynh hướng chú trọng đến kỹ năng sống, xu thế “công nghệ sống” đã len lõi vào gia đình và hình thành kiểu dáng mới của “xã hội gia đình kỹ thuật số” với những tiện ích không thể chối cãi, với những giá trị ngày càng khẳng định. Hình thức “công nghệ sống” đã mang lại những thay đổi tích cực trong cách thức hưởng thụ cuộc đời, thay đổi lành mạnh trong việc thể hiện triết lí sống, sống cho mình và cho người, sống thanh thản và sống vui, sống hiệu quả và hạnh phúc, sống thích ứng và linh hoạt… Trong quá trình hăng hái... sống tích cực như vậy, nhiều người như được chắp cánh bay xa, nhiều người như được sống với đam mê và quên mất những thói quen tuy cũ nhưng không lỗi thời, tuy truyền thống nhưng vẫn hiện đại trong mối quan hệ giữa con người và xã hội.

Nhiều bậc cha mẹ vì thương con nên nguyện tạo mọi thuận lợi cho con không ngừng phát triển, cả về tài năng lẫn tính cách, cả về tinh thần lẫn giá trị… Những ngày Tết Nguyên đán dần dần được tri giác như tết Tây khi tính hấp dẫn của các loại dịch vụ đang cám dỗ mọi người và hình như trên đà thắng thế khi nhiều người mãi mê với đời và giật mình một cái đến 30 Tết mới vội vàng ghé thăm siêu thị để… ngày mai ăn Tết.

Đến Tết, mọi thứ đã sẵn sàng, nhưng mọi người như cảm thấy Tết đã… sắp qua. Và hình như đối với trẻ con thời nào cũng vậy, các bạn nhỏ cảm thấy sao mấy ngày Tết qua đi nhanh đến thế, sao không được nghỉ Tết lâu hơn chút nữa. Tận ngày xưa và cho đến bây giờ, ngay người lớn vẫn cứ thấy “đã đã” trong mấy ngày giáp Tết, những ngày chẳng phải lo toan quá nhiều công việc, những ngày mong đợi giao thừa, những ngày chờ trông áo mới… Dù bộn bề công việc, dù phải cứ phải bon chen, dù mỗi người mỗi cảnh nhưng ai nấy đều cảm thấy bâng khuâng và hồi hộp đợi đón Tết về. Mùa xuân với Tết luôn mang đến niềm vui và hy vọng, Tết không bao giờ cũ đối với chúng ta, Tết không bao giờ lạ và Tết cũng chẳng bao giờ trở thành ngày vui của toàn thế giới. Tết có một giá trị đặc thù và Tết Việt Nam rất đặc sắc Việt Nam.

Đối với người Việt, Tết Nguyên đán luôn gắn với cây mai, cây đào. Trong ảnh: Người dân chọn mua mai về chưng Tết. Ảnh: M.Tr Đối với người Việt, Tết Nguyên đán luôn gắn với cây mai, cây đào. Trong ảnh: Người dân chọn mua mai về chưng Tết. Ảnh: M.Tr

Tôi nhớ ngày xưa, được nghỉ Tết thật vui, với chiếc xe đạp thong dong trên những con đường quen thuộc nhưng sao cứ thấy rộn ràng, cứ thấy lâng lâng sung sướng khi nhìn ngắm mọi người hân hoan đón mừng năm mới. Tôi nhớ nhất những giai điệu của bài hát “ly rượu mừng”, bài hát làm nhiều người nhớ Tết và vui vì sắp đến Tết. Tôi nhớ ngày xưa, những buổi chiều tan học trước ngày nghỉ Tết thường lang thang tại các khu bán hoa chỉ để biết rằng ngày xuân đang đến và lòng cứ thấy mở cờ và khoái chí… Những ngày giáp Tết sao dễ thương vô cùng, đó là những ngày thật ấn tượng, thật vui và hình như ai nấy cũng thật… nhân từ!

Những ngày giáp Tết, sự sum vầy để chuẩn bị làm mới căn nhà, người lau nhà người sơn cửa, người làm dưa món người làm củ kiệu trong tiếng nhạc ngập tràn niềm vui sẽ giúp mọi người trở nên mềm mại hơn, gần gũi nhau hơn, tình người trở nên thiêng liêng và thánh thiện hơn, con người trở nên siêng năng hơn. Tạo dựng không khí đón Tết trong ngôi nhà ấm cúng của mình sẽ làm ai nấy thấy mình trẻ hơn một chút, yêu đời hơn một chút và cộng đồng hơn một chút…

Tết, không phải cứ có nồi bánh chưng bánh tét, không phải cứ phải có ngũ quả thịt kho, nhưng nếu không có cành hoa trang trí, không có không khí đợi chờ, không có giao thừa sum họp, không có chúc mừng năm mới hẵn Tết sẽ mất vui và Tết chẳng khác nào ngày cuối tuần, cuối tháng.

Ngày xuân Tết đến, những lời chúc thọ, chúc sức khỏe ông bà, cha mẹ sẽ làm các bạn nhỏ có thói quen nghĩ về người khác, quan tâm đến người thân yêu, qua đó các bạn nhận thức được trách nhiệm và tình cảm của mình rõ hơn, những thói quen sẽ trở thành nét tính cách, lắng sâu và ổn định… Duy trì những “tiểu tiết” ngày Tết sẽ mang lại nhiều cơ hội cho các bạn nhỏ ôn lại bài ca gia đình, ngẫm lại giá trị của mình trong cộng đồng hàng họ, xác định tinh thần tôn ti gia giáo và đặc biệt là các bạn nhỏ được sống hồn nhiên, thoải mái, hân hoan với những trò vui dân gian. Vì được vui với những ấn tượng đầu năm thanh khiết, tâm hồn các bạn nhỏ sẽ rộng mở hơn, lòng người sẽ chân tình hơn và cuộc sống trở nên ‎ý nghĩa hơn.

Xã hội hiện đại, cuộc sống rộn ràng, lối sống và nếp sống có thể đổi thay để thích ứng với muôn trùng thay đổi. Người ta không mong đợi Tết hôm nay như Tết của bao đời, người ta không trông chờ mọi điều cứ bình thường đến hẹn lại lên và Tết nào cũng vậy. Tết vẫn cứ là giao thừa và mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy. Tết ngày nay với một hình thức thể hiện rất khác, rất văn minh, rất… thực dụng và rất đỗi cuộc đời nhưng Tết vẫn được chờ mong là một ngày xuân thánh thiện và với tác dụng giáo dục vô cùng mạnh mẽ đối với các bạn trẻ hôm nay.

Mùa xuân ngày Tết hiện nay, tuy vô cùng hiện đại và trên tinh thần thoáng đạt nhưng nếu được “thưởng thức” hương vị của sự nôn nao chờ đợi, gìn giữ những thói quen tích cực qua những phong tục thông thường và đầy tính nhân bản, người ta vẫn thấy vui hơn và các bạn nhỏ trong mỗi gia đình sẽ có thêm trải nghiệm để khơi nguồn truyền thống, yêu mến con người, yêu mến chính mình và yêu đời vui sống…

Tết đến rồi, hãy thư thả một chút, mơ mộng một chút, hào phóng một chút… và bình an một chút để vừa chấp nhận tiện ích của thời đại, chấp nhận những thay đổi cần thiết nhưng cũng để lắng lại những ấn tượng tinh thần, những hồn nhiên vốn có để hưởng thụ một không gian Tết, một không khí Tết, một tâm trạng Tết, một khoái cảm Tết… và thật nhiều ý nghĩa Tết.

PGS.TS Đinh Phương Duy


Ý kiến bạn đọc

refresh
 

Tổng lượt bình luận

Tin khác

Thông báo