Tại phiên họp, đối với tờ trình về cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh sự cần thiết, để bộ máy mới nhanh chóng ổn định, đi vào hoạt động ngay, không để ngắt quãng công việc, không để khoảng trống về thời gian, không để bỏ trống địa bàn, lĩnh vực, không để ảnh hưởng đến các hoạt động bình thường của xã hội, của người dân. Đây là một trong những nội dung sẽ được trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp bất thường lần thứ 9.

Theo đó, phương án cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV gồm 14 bộ và 3 cơ quan ngang bộ. Cụ thể, thành lập Bộ Tài chính trên cơ sở hợp nhất Bộ Kế hoạch-Đầu tư và Bộ Tài chính, cơ bản kế thừa chức năng, nhiệm vụ hiện đang giao cho Bộ Kế hoạch-Đầu tư và Bộ Tài chính cùng với tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam; quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của đại diện chủ sở hữu đối với 18 tập đoàn, tổng công ty nhà nước hiện đang giao Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp quản lý (riêng Tổng công ty Viễn thông MobiFone chuyển về Bộ Công an).

Chính phủ đề nghị thành lập Bộ Xây dựng trên cơ sở hợp nhất Bộ Xây dựng và Bộ Giao thông-Vận tải, cơ bản kế thừa chức năng, nhiệm vụ hiện đang giao cho Bộ Xây dựng và Bộ Giao thông-Vận tải; chuyển chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ từ Bộ Giao thông-Vận tải về Bộ Công an.

Chính phủ cũng đề nghị thành lập Bộ Nông nghiệp và Môi trường trên cơ sở hợp nhất Bộ Nông nghiệp-Phát triển nông thôn và Bộ Tài nguyên-Môi trường, cơ bản kế thừa chức năng, nhiệm vụ hiện đang giao cho 2 bộ trên, đồng thời tiếp nhận nhiệm vụ quản lý nhà nước về giảm nghèo từ Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.

Dự kiến thành lập Bộ Khoa học-Công nghệ trên cơ sở hợp nhất Bộ Khoa học-Công nghệ và Bộ Thông tin-Truyền thông, cơ bản kế thừa chức năng, nhiệm vụ hiện đang giao cho 2 bộ này; chuyển chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy quản lý về báo chí, xuất bản từ Bộ Thông tin-Truyền thông sang Bộ Văn hóa-Thể thao-Du lịch.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp

Dự kiến thành lập Bộ Nội vụ trên cơ sở hợp nhất Bộ Nội vụ và Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Bộ Nội vụ hiện nay và chức năng quản lý nhà nước về lao động, tiền lương, việc làm, người có công, an toàn, vệ sinh lao động, bảo hiểm xã hội, bình đẳng giới từ Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.

Chính phủ dự kiến chuyển chức năng quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp từ Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội sang Bộ Giáo dục-Đào tạo; chuyển chức năng quản lý nhà nước về bảo trợ xã hội, trẻ em, phòng, chống tệ nạn xã hội (riêng nhiệm vụ quản lý nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy chuyển sang Bộ Công an) từ Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội sang Bộ Y tế; chuyển nhiệm vụ quản lý nhà nước về giảm nghèo từ Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội sang Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Tờ trình cũng nêu dự kiến thành lập Bộ Dân tộc và Tôn giáo trên cơ sở Ủy ban Dân tộc hiện nay và tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về tôn giáo từ Bộ Nội vụ và bổ sung, hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về dân tộc.

Chính phủ cũng đề nghị duy trì các bộ, cơ quan ngang bộ: Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Bộ Công thương, Bộ Văn hóa-Thể thao-Du lịch, Bộ Ngoại giao, Bộ Giáo dục-Đào tạo, Bộ Y tế, Văn phòng Chính phủ, Thanh tra Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, Thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành phương án cơ cấu tổ chức của Chính phủ nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV như đề nghị của Chính phủ.

Cùng ngày, UBTVQH cho ý kiến về dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).

Về mô hình tổ chức chính quyền địa phương, cơ quan trẩm tra là Ủy ban Pháp luật cơ bản tán thành với đề xuất của Chính phủ về việc điều chỉnh tổ chức mô hình chính quyền địa phương, cấp chính quyền địa phương ở từng loại đơn vị hành chính phù hợp với địa bàn đô thị, nông thôn, miền núi, hải đảo. Về việc mở rộng phạm vi không tổ chức HĐND ở các xã thuộc thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Pháp luật cho rằng quy định như dự thảo luật là phù hợp.

Các đại biểu tham dự phiên họp

Phát biểu tại phiên họp, về mô hình cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương làm việc theo chế độ thủ trưởng, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị nghiên cứu, có thể tăng quyền của Chủ tịch UBND, nhưng cân nhắc bỏ thẩm quyền quyết định của tập thể UBND trong dự thảo luật. Ngoài ra, đối với đề xuất không tổ chức HĐND ở xã trong đô thị, Chủ tịch Quốc hội đề nghị đánh giá, tổng kết kỹ lưỡng, trên cơ sở làm rõ mặt được, mặt chưa được để có cơ sở trình Quốc hội cho ý kiến.

Qua thảo luận, UBTVQH thống nhất quy định rõ nhiệm vụ, cơ chế làm việc của HĐND, của UBND, Chủ tịch UBND các cấp trong dự thảo luật theo hướng khái quát nhưng đủ cụ thể và phân định rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân, cơ chế làm việc của các cấp chính quyền, của từng cơ quan trong hệ thống chính quyền, đảm bảo tính khái quát, ổn định, khả thi của luật.

Đối với 2 vấn đề lớn khác (vấn đề không tổ chức HĐND ở xã trong đô thị; Tổ chức mô hình cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương làm việc theo chế độ thủ trưởng thay vì hai mô hình như hiện nay), UBTVQH giao cho các cơ quan liên quan nghiên cứu, trình tại cuộc họp của Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội với Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ thảo luận, trước khi báo cáo cấp có thẩm quyền.