Đây là sự kiện quan trọng ở Hội nghị lần thứ 3 các quan chức cao cấp APEC (SOM 3) để các thành viên chia sẻ quan điểm, kinh nghiệm trong đàm phán, ký kết và thực thi các RTAs/FTAs tại châu Á- Thái Bình Dương. 

Phòng APEC - ASEM, Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công thương) cho biết: Chủ đề của đối thoại cũng phù hợp với chủ đề của năm APEC 2017 “Tạo động lực mới, cùng vun đắp tương lai chung”. Với chủ đề của năm, các nền kinh tế thành viên APEC xác định đẩy mạnh liên kết kinh tế khu vực sâu rộng, tiếp tục là một trọng tâm hợp tác của APEC; trong đó có nội dung thúc đẩy RTAs/FTAs và hướng tới hình thành một khu vực thương mại tự do (FTAAP) trong tương lai, sau khi đã hoàn thành mục tiêu Bogor (thực hiện tự do hoá thương mại và đầu tư tại châu Á - Thái Bình Dương đối với các nền kinh tế phát triển vào năm 2010 và đối với các nền kinh tế đang phát triển là 2020). 

Trong bối cảnh kinh tế, thương mại thế giới và khu vực có dấu hiệu hồi phục tích cực, việc tranh thủ tối ưu các lợi ích từ RTAs/FTAs có ý nghĩa rất quan trọng nhằm tạo động lực mới cho sự tăng trưởng kinh tế, thương mại và đầu tư trong khu vực. Nhờ vào tác động của các FTAs, giao dịch thương mại nội khối APEC đã tăng trưởng 174%, từ 2,3 ngàn tỷ USD lên 6,3 ngàn tỷ USD trong giai đoạn từ năm 2000 đến năm 2016.

Theo Phòng APEC - ASEM, Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công thương), trên thực tế, các FTAs mang lại nhiều lợi ích to lớn về tăng trưởng kinh tế, tiếp cận thị trường thu hút FDI, tác động cải cách thể chế, luật lệ trong nước. Song trong bối cảnh kinh tế khu vực và toàn cầu hiện nay, dưới tác động động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, vấn đề đặt ra là làm thế nào để có thể tranh thủ tối ưu các lợi ích kinh tế - xã hội của các FTAs, đồng thời giảm thiểu những tác động bất lợi từ chi phí điều chỉnh, sự bất bình đẳng thu nhập gia tăng… Hơn nữa, với sự đa dạng về kinh tế, chính trị và bối cảnh phát triển khác nhau trong khu vực, việc APEC tiến hành chia sẻ thông tin, trao đổi kinh nghiệm và thảo luận chính sách về đàm phán và ký kết RTAs/FTAs là hết sức hữu ích, thực tế và cần thiết để cùng nhau phát triển kinh tế, ổn định xã hội và chia sẻ thịnh vượng chung trong toàn khu vực châu Á - Thái Bình Dương. 

Trong gần 30 năm qua, các RTAs/FTAs tại khu vực APEC, nơi tập trung 1/2 tổng số các FTAs trên thế giới đã phát triển mạnh mẽ cả về số lượng, quy mô và tính chất. Theo thống kê của Ban thư ký APEC quốc tế, tính đến năm 2016, có hơn 150 FTAs, gần 60 RTAs/FTAs đã được ký kết và thực thi giữa nội bộ các thành viên APEC với nhau. Ngày càng có nhiều FTAs thế hệ mới được đàm phán và ký kết tại khu vực, tập trung vào các vấn đề thương mại và đầu tư thế hệ mới, các vấn đề sau biên giới cũng như các rào cản mang tính phi thuế (với tính chất phức tạp và hệ lụy to lớn cho thương mại và đầu tư trong khu vực).