Nhiều phong trào, hoạt động có ý nghĩa về bảo vệ môi trường
Trong thời gian qua, hoạt động tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường đã được các cấp, ngành, địa phương của Thành phố quan tâm và đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần nâng cao nhận thức của người dân và cộng đồng về bảo vệ môi trường. Đã có nhiều hình thức tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường được tiến hành như: Giáo dục theo cá nhân, theo nhóm, theo cộng đồng; tuyên truyền giáo dục qua các phương tiện thông tin đại chúng, phổ biến chính sách, pháp luật về môi trường; thực hiện các dự án môi trường; tiến hành các hoạt động thông qua các tổ chức đoàn thể, giáo dục trong nhà trường…
Thông qua các tư liệu, tranh ảnh, chiến dịch truyền thông đại chúng, phương tiện truyền thông (báo chí, phát thanh, truyền hình), các cuộc thi sáng tác, viết, vẽ, tìm hiểu pháp luật về môi trường, các cuộc vận động quần chúng tham gia bảo vệ môi trường.
Đặc biệt, ở TPHCM, thông qua xây dựng khu phố văn hóa, văn minh, công tác tuyên truyền, giáo dục và thực hiện nhiệm vụ bảo vệ môi trường đã được chú trọng và triển khai có hiệu quả. Nhiều phong trào, hoạt động có ý nghĩa về bảo vệ môi trường được tổ chức, huy động đông đảo nhân dân tham gia như: Cuộc thi sáng tác ảnh về môi trường; Ngày hội tái chế chất thải hưởng ứng Giờ Trái đất hàng năm; các hội thi tuyên truyền về bảo vệ môi trường, về nước sạch, thu gom, phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn…
Nhiều chương trình giáo dục bao gồm cả chính khóa và ngoại khóa đã được triển khai tới các cấp học trong hệ thống giáo dục. Trong đó, những tài liệu, ấn phẩm, sách giáo khoa, sách tham khảo về bảo vệ môi trường đã được đưa vào các cấp học, ngành học trên địa bàn Thành phố.
Tuy nhiên, có thể không khó để nhận thấy, hoạt động tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức và ý thức trách nhiệm về bảo vệ môi trường vẫn còn những hạn chế. Đơn cử như: Chưa có sự phối hợp kịp thời và chặt chẽ giữa các cơ quan thông tin, báo chí; công tác triển khai các hoạt động tuyên truyền pháp luật về bảo vệ môi trường chưa thường xuyên; việc vận động các tầng lớp nhân dân nâng cao kiến thức môi trường qua các chiến dịch chưa thường xuyên, liên tục, đó chính là nguyên nhân mỗi khi mưa lớn các cống ở Thành phố đều đầy ngập rác thải.
Nguyên nhân của tình trạng trên là do ý thức bảo vệ môi trường của cộng đồng dân cư chưa cao; nhận thức về nguy cơ ô nhiễm môi trường và những tác động tiêu cực của tình trạng ô nhiễm môi trường đến đời sống kinh tế - xã hội và sức khỏe người dân của nhiều cấp chính quyền, cơ quan quản lý, tổ chức, cá nhân ở nhiều địa phương chưa đầy đủ…
Tuyên truyền toàn dân tham gia bảo vệ môi trường
Công tác tuyên truyền có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao nhận thức và tạo ra chuyển biến về hành động trong công tác bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu. Trong đó, trong công tác tuyên truyền bảo vệ môi trường hiện nay ở TPHCM rất cần sự phối hợp giữa cơ quan Ban Tuyên giáo các cấp với các cơ quan quản lý Nhà nước trên địa bàn, với yêu cầu đặt ra là: Đổi mới nội dung tuyên truyền, giáo dục, nâng cao ý thức trách nhiệm về bảo vệ môi trường của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, các ngành, doanh nghiệp và mọi người dân. Hết sức chú ý đến yếu tố môi trường, phát triển kinh tế xanh, bền vững trong thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng. Xây dựng tiêu chí, chuẩn mực về bảo vệ môi trường trong hoạt động của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp. Hình thành các thiết chế văn hóa, đạo đức, ứng xử thân thiện với môi trường trong toàn xã hội.
Trao giải cho các đơn vị đạt giải tại Hội thi “Thiết kế infographic truyền thông về bảo vệ môi trường” năm 2023 do Hội Liên hiệp Phụ nữ TPHCM, Sở Tài nguyên và môi trường TPHCM tổ chức. Ảnh: Thanhuytphcm.vnCụ thể, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp, đó là huy động toàn dân tham gia bảo vệ môi trường trong điều kiện Thành phố đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm môi trường có lúc trầm trọng như hiện nay, đặc biệt là tình trạng xả rác bừa bãi, ngập nước, kẹt xe mà nguyên nhân chính gây ra có một phần từ ý thức, trách nhiệm trong bảo vệ môi trường của chính mỗi người dân và của cộng đồng dân cư; khẳng định bảo vệ môi trường không chỉ là quyền lợi, nghĩa vụ mà còn là văn hóa, đạo đức, là tiêu chuẩn đảm bảo cho một Thành phố văn minh, hiện đại.
Ngành tuyên giáo phối hợp các sở, ngành của Thành phố ký kết quy chế phối hợp một cách cụ thể quy định nguyên tắc phối hợp, những nội dung phối hợp chung nhất có tính chất lâu dài. Hàng năm, hai bên ký kết bằng văn bản, nêu rõ nội dung công vệc, trách nhiệm của mỗi bên về tuyên truyền bảo vệ môi trường. Sau mỗi năm, hai bên cùng kiểm điểm đánh giá việc hoàn thành công việc đã kí kết trong năm, việc nào làm tốt, chưa tốt, vì sao chưa tốt và tiếp tục kí kết phối hợp công việc cho năm sau. Tăng cường sự phối hợp, thống nhất hành động giữa các tổ chức thành viên, đặc biệt là các cơ quan thông tin tuyên truyền, đẩy mạnh công tác tuyên truyền tạo nên sức mạnh tổng hợp của lực lượng thông tin, làm cho các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ về bảo vệ môi trường đến với mọi người dân, đến với từng địa bàn dân cư.
Cần phối hợp lồng ghép nhiệm vụ bảo vệ môi trường với các phong trào, các cuộc vận động như cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 19-CT/TU ngày 19/10/2018 của Thành ủy TPHCM về thực hiện Cuộc vận động “Người dân TPHCM không xả rác ra đường và kênh rạch, vì Thành phố sạch và giảm ngập nước”,… nhằm gắn công tác bảo vệ môi trường với phát triển bền vững; góp phần động viên, tôn vinh, nhân rộng các mô hình, các gương điển hình bảo vệ môi trường để nâng cao chất lượng, cảnh quan môi trường khu dân cư và giáo dục để người dân có ý thức, kiến thức sống thân thiện với môi trường, sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, đấu tranh khắc phục các tập tục, thói quen xâm hại đến môi trường, tài nguyên. Đồng thời, phê phán mạnh mẽ các hành vi, thói quen, tập quán sinh hoạt lạc hậu gây tác hại đến môi trường như xả rác bừa bãi, chặt phá, triệt hạ cây xanh, rải, đốt vàng mã khi đưa tang, xả thải ra môi trường…