Trình bày báo cáo một số vấn đề lớn của dự án Luật HTX (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, về Liên đoàn HTX, Nghị quyết số 20-NQ/TW đã nêu chủ trương “nghiên cứu, xây dựng thí điểm một số liên đoàn HTX hoạt động chuyên môn hóa cao trong một số ngành, lĩnh vực”. Do đó, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị chưa luật hóa các nội dung về liên đoàn HTX tại dự thảo Luật. Để thực hiện chủ trương của Nghị quyết số 20-NQ/TW, đề nghị Chính phủ khẩn trương xây dựng và hoàn thiện hồ sơ, trình Quốc hội xem xét, thông qua nghị quyết về thí điểm một số liên đoàn HTX theo quy định. Sau thời gian thí điểm, sẽ tiến hành đánh giá tổng kết và nghiên cứu đề nghị Quốc hội bổ sung tại Luật những quy định phù hợp, khả thi, đã được kiểm nghiệm trên thực tiễn liên quan đến mô hình liên đoàn HTX.

Về quỹ chung không chia, tài sản chung không chia, Thường trực Ủy ban Kinh tế tiếp thu ý kiến đại biểu theo hướng phân định rõ các nguồn hình thành quỹ chung không chia, tài sản chung không chia của HTX, liên hiệp HTX cũng như đưa ra các nguyên tắc xử lý quỹ chung không chia, tài sản chung không chia theo nguồn hình thành khi HTX, liên hiệp HTX giải thể, phá sản.

Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú phát biểu tại phiên họp

Thảo luận về nội dung này, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường tán thành cao việc chuẩn bị hồ sơ dự án Luật của cơ quan trình, cơ quan thẩm tra; đánh giá cao việc tiếp thu các ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 4 vừa qua.

Về quỹ hỗ trợ phát triển HTX, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội đồng thuận quy định quỹ hỗ trợ phát triển HTX là quỹ hỗ trợ ngoài ngân sách, đồng thời, cho rằng nên giao Liên minh HTX quản lý quỹ này. Về chuyển nhượng phần góp vốn của thành viên HTX, không nên cho phép chuyển nhượng, tránh tạo điều kiện giao dịch để chuyển tài sản của mình thông qua HTX cho người khác, phục vụ các mục đích khác, tránh việc mua bán cổ phần, dẫn đến tình trạng không phản ánh đúng ý nghĩa, bản chất của HTX, kinh tế hợp tác. 

Về chính sách tiếp cận vốn và bảo hiểm, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, đây là chính sách cần thiết với HTX nhưng đang rất vướng. Thực tế cho thấy có thể thiết kế theo 3, 4 nhóm nội dung cụ thể như về chính sách tiếp cận vốn, bảo hiểm, lưu ý tiếp cận vốn và bảo hiểm là những nội dung khác nhau.

Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, hiện nay, qua tổng kết HTX cho thấy nguyện vọng thiết tha của những người quản lý, cán bộ của HTX và những nhân viên của HTX mong muốn khi nghỉ hưu được hưởng lương hưu. Đây cũng là nội dung chính là chính sách trong Nghị quyết về Bảo hiểm xã hội đa tầng của Việt Nam. Do đó cần nghiên cứu quy định trường hợp nào tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, cách thức thành viên và người lao động làm việc thường xuyên có nhận tiền công, tiền lương tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc; quy định cách thức và chế độ hỗ trợ thành viên của các HTX tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và quy định về cam kết của các thành viên HTX đối với những hỗ trợ chính sách này. 

Chủ tịch Quốc hội cũng góp ý về tổ chức quản trị HTX, liên hiệp HTX, nên quy định trong luật trách nhiệm của giám đốc và tổng giám đốc trong hoạt động mua chung, bán chung các sản phẩm vật tư giống, phân bón, tức đầu vào, đầu ra; nhấn mạnh trách nhiệm trong các hoạt động mua chung, bán chung để các thành viên HTX thấy được lợi ích cụ thể. Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị nghiên cứu bổ sung thành lập doanh nghiệp trong HTX. Bởi đây là nội dung vướng nhưng dự thảo Luật chưa đề cập. Thực tế thế giới và Việt Nam không chuyển đổi HTX nhưng thành lập doanh nghiệp trong HTX đã có và nhu cầu rất lớn. 

Cho ý kiến tại phiên họp, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết Ngân hàng Nhà nước cơ bản thống nhất với các nội dung của dự thảo Luật HTX (sửa đổi). Liên quan đến vấn đề tài chính nội bộ của HTX, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho rằng nên sử dụng cụm từ “cho vay nội bộ”, bởi HTX không phải kinh doanh tiền tệ nên không thể hoạt động theo Luật Tổ chức tín dụng và hoạt động cho vay của HTX là hoạt động nội bộ, không có tính chất huy động. Do đó, Ngân hàng Nhà nước đề xuất 2 hình thức: HTX có thể vay vốn của các thành viên, nhưng không được đi vay để cho vay lại; hai việc này không được thực hiện cùng một lúc. Bên cạnh đó, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú đề xuất cần nâng cao năng lực của Ngân hàng HTX để phát huy tốt vai trò tín dụng nhân dân, hỗ trợ tốt hơn nữa cho các HTX hoạt động hiệu quả.

Chiều cùng ngày, UBTVQH đã cho ý kiến về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án Hồ chứa nước Ka Pét, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận.

Sáng cùng ngày, UBTVQH cho ý kiến về dự án Luật Quản lý, bảo vệ công trình quốc phòng và khu quân sự; xem xét, phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng Chính phủ về việc bổ nhiệm và miễn nhiệm Đại sứ đặc mệnh toàn quyền của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam.