Bậc hiền tài của thời đại Hồ Chí Minh

Theo GS.TS. Tạ Ngọc Tấn, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, đồng chí Trần Văn Giàu mặc dù sinh trưởng trong một gia đình điền chủ giàu có nhưng với lòng yêu nước nồng nàn đã thôi thúc đồng chí dấn thân vào cuộc đấu tranh đầy gian nan, nguy hiểm. Trong suốt cuộc đời hoạt động, dù chỉ là một sinh viên yêu nước, giác ngộ cách mạng, trải qua tù ngục của đế quốc, đến khi trở thành Bí thư Xứ ủy Nam Kỳ, lãnh đạo nhân dân giành chính quyền và mở đầu cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ở Nam bộ, đồng chí Trần Văn Giàu luôn thể hiện lòng yêu nước đầy nhiệt huyết của một nhà cách mạng, luôn toàn tâm, toàn ý đấu tranh cho mục tiêu độc lập dân tộc, tự do và hạnh phúc nhân dân.

Theo Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, PGS.TS Phan Xuân Biên, bản lĩnh của đồng Trần Văn Giàu được biểu hiện qua 80 năm hoạt động cách mạng, nhưng có lẽ nổi trội, rõ ràng hơn cả là những quyết định mang tính lịch sử của đồng chí vào thời điểm lịch sử của dân tộc, tháng Tám năm 1945. PGS.TS Phan Xuân Biên chia sẻ thêm, nói về nhân cách đồng chí Trần Văn Giàu, không thể không nói đến đức tính thủy chung. Ngoài thủy chung với gia đình, với người bạn đời duy nhất, với anh em họ hàng, quê hương, đồng chí Trần Văn Giàu còn thủy chung, kiên trì với lý tưởng, với con đường đã chọn.

Tại buổi tọa đàm, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TPHCM Phạm Phương Thảo xúc động chia sẻ - Một trăm năm sống giữa nhân gian, trải qua những thử thách khốc liệt của súng gươm, bạo tàn của ngục tù thực dân xâm lược, vượt lên bao nỗi gian truân, Giáo sư Trần Văn Giàu là một hình ảnh tiêu biểu, khí khái, tài hoa, của Nam Bộ thành đồng - một nhà cách mạng, một nhà giáo, một nhà khoa học tận hiến cho sự nghiệp lớn lao của dân tộc.

Nói đến nhân cách của đồng chí Trần Văn Giàu, trong bài tham luận của mình, đồng chí Thân Thị Thư, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy TPHCM đã viết: “Suốt đời mình, Ông đã chiến đấu, đã lao động không mệt mỏi, đã hiểu rất nhiều, đã biết rất nhiều, đã day dứt, đã trăn trở và vượt lên tất cả để cống hiến cho Nhân dân, cho cách mạng, cho cuộc đời những gì đẹp nhất của mình. Và cuộc đời cũng rất công bằng, đã cho Ông niềm hạnh phúc vô biên, mà trên hết và hơn cả là Ông đã, đang và mãi mãi giành được tình yêu vô hạn, sự ngưỡng vọng, hâm mộ và trân quý của tất cả chúng ta! Để chúng ta mãi nhớ về Ông - Một tài năng - tấm lòng của một nhân cách lớn!”

Người thầy giáo mẫu mực, nhà khoa học lớn

Tại buổi tọa đàm, nhiều đại biểu khẳng định, không những là nhà cách mạng xuất sắc, Giáo sư Trần Văn Giàu còn là một nhà giáo mẫu mực, người thầy của nhiều thế hệ thầy giáo Việt Nam; đồng thời là nhà khoa học lớn của đất nước, một cây đại thụ của khoa học chính trị và khoa học xã hội Việt Nam.

Nhắc tới “Người thầy của nhiều thế hệ nhà giáo Việt Nam”, PGS.TS Phan Xuân Biên cho biết, tính ra Giáo sư Trần Văn Giàu có 4 thời kỳ làm thầy giáo mà theo PGS.TS Phan Xuân Biên là hoàn toàn tình cờ, “do dòng đời xô đẩy”. Ngay cả khi còn hoạt động bí mật, trong các chốn lao tù của thực dân, đế quốc, dù với hai bàn tay trắng, đã lấy sàn xi măng làm bảng, mấy cục gạch vụn làm phấn, với trí tuệ và lòng nhiệt thành, Giáo sư Trần Văn Giàu đã truyền giảng cho đồng chí, đồng đội về khoa học chính trị, nhất là tuyên truyền chủ nghĩa Mác – Lênin, về Đảng Cộng sản. Đồng chí, đồng đội đã tôn vinh đồng chí Trần Văn Giàu là “Thầy giáo đỏ”, “Thầy giáo mácxít giỏi nhất”.

PGS, TS Phan Xuân Biên, Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam phát biểu tại buổi tọa đàm. Ảnh: Long Hồ

PGS.TS. Đinh Quang Hải, Viện trưởng Viện Sử học, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam chia sẻ, nhiều thế hệ cán bộ của Viện Sử học đã trưởng thành trong chuyên môn nhờ được Giáo sư Trần Văn Giàu chỉ bảo một cách tận tình, chu đáo. PGS.TS. Đinh Quang Hải nói thêm - Khi còn công tác tại Viện Sử học, với tầm nhìn mang tính chiến lược, Giáo sư Trần Văn Giàu đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng lực lượng nghiên cứu khoa học ở miền Nam để chuẩn bị cho nhiệm vụ xây dựng miền Nam sau khi được giải phóng.

PGS.TS Phan Xuân Biên kể: “Gần gũi với Giáo sư Trần Văn Giàu, cảm nhận đầu tiên của tôi, đó là con người lao động, lao động nghiêm túc bằng cả tấm lòng, trí tuệ và lương tâm, trách nhiệm. Hầu hết công trình với hàng vạn chữ viết ra đều được giáo sư làm tư liệu, sắp xếp, viết từ đầu đến cuối, chưa bao giờ nhờ bất cứ ai làm tư liệu hay viết bài để ký tên. Với hơn 150 công trình khoa học, với hàng vạn trang sách đã xuất bản, Giáo sư Trần Văn Giàu được giới khoa học cả nước thừa nhận “chưa có người nào viết nhiều như thế”.”

Phát biểu kết luận buổi tọa đàm, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM Tất Thành Cang nhấn mạnh, đồng chí Trần Văn Giàu không chỉ để lại cho đời một di sản khoa học lịch sử, triết học đồ sộ mà còn để lại cho hậu thế một tấm gương mẫu mực, thanh liêm, một thần tượng về hành động cao cả, về sự hy sinh, phấn đấu trọn đời cho lý tưởng của Đảng, một lòng, một dạ phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. “Trong hoạt động cách mạng cũng như trong lao động học thuật, đồng chí Trần Văn Giàu luôn chọn việc khó, ưa làm người mở đường và khai phá, không phải cốt lập cho được kỳ công để lưu danh hậu thế, mà cốt phá cái bế tắc, đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn” - Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM Tất Thành Cang nhấn mạnh.

Các đại biểu trao đổi tại buổi tọa đàm. Ảnh: Long Hồ

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM Tất Thành Cang khẳng định, thông qua việc nghiên cứu cuộc đời, sự nghiệp và những cống hiến to lớn của đồng chí Trần Văn Giàu sẽ thúc đẩy, gợi mở cho chúng ta tiếp tục nghiên cứu, tìm hiểu sâu hơn nữa cuộc đời, sự nghiệp, nhân cách, những cống hiến của nhà cách mạng, nhà giáo, nhà khoa học Trần Văn Giàu để vận dụng vào nhiệm vụ xây dựng, bảo vệ và phát triển TPHCM.