Hội nghị do Trung ương Hội Nông dân Việt Nam phối hợp với Văn phòng Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương tổ chức, diễn ra theo hình thức trực tiếp tại điểm cầu trụ sở Chính phủ, kết nối trực tuyến đến 34 tỉnh, thành phố trên cả nước.
Tham dự Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân tại điểm cầu chính có bà Bùi Thị Minh Hoài, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Lương Quốc Đoàn; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng; Bộ trưởng Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung; Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương; cùng gần 150 nông dân, hợp tác xã tiêu biểu. Tại điểm cầu các tỉnh, thành phố có các đồng chí Thường trực Tỉnh ủy/Thành ủy; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố; cùng đại diện các sở, ngành, Hội Nông dân, các bà con nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp tại các địa phương.
Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Lương Quốc Đoàn dự Hội nghị. (Ảnh: VGP)Phát biểu đề dẫn Hội nghị, ông Lương Quốc Đoàn, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam cho biết: Thực hiện kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân năm 2024, trong bối cảnh thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn bộ máy, hợp nhất các bộ, ngành, sáp nhập đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhưng các bộ, ngành, địa phương đã tích cực, chủ động triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp, ban hành nhiều cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo nguồn lực thúc đẩy, hỗ trợ nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Một số kết quả nổi bật:
(1) Các Bộ, ngành đã ban hành, tham mưu ban hành các cơ chế, chính sách chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, thu hút đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn, xây dựng nông thôn mới; phát triển, nâng cao năng lực khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã; phát triển thị trường, xúc tiến thương mại, thúc đẩy thương mại điện tử, tiêu thụ nông sản; xây dựng cơ chế ưu đãi phát triển công nghiệp chế biến nông sản; các chương trình, chính sách, giải pháp tín dụng, bảo hiểm nông nghiệp, phát triển du lịch nông thôn gắn với tăng trưởng xanh; hỗ trợ pháp lý, nâng cao hiểu biết pháp luật cho nông dân, doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nông nghiệp, nông thôn.
(2) Các địa phương đã ban hành các chương trình, kế hoạch, cơ chế, chính sách hỗ trợ nông dân các vùng chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, lũ lụt sớm khôi phục sản xuất, ổn định đời sống; hỗ trợ, thúc đẩy chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững, bảo hiểm, tín dụng xanh, tín chỉ carbon trong nông lâm ngư nghiệp; đặc biệt là việc ban hành kế hoạch thực hiện các Nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị, ban hành cơ chế, chính sách đột phá để phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp.
Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Lương Quốc Đoàn phát biểu đề dẫn Hội nghị. (Ảnh: VGP)(3) Hội Nông dân Việt Nam đã ban hành các Nghị quyết để lãnh đạo, tổ chức thực hiện các kết luận chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tập trung nâng cao nhận thức chính trị, hiểu biết pháp luật; nâng cao kiến thức, kỹ năng, thay đổi tư duy hợp tác, liên kết cho nông dân; tổ chức các hoạt động dịch vụ, tư vấn, hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, kinh doanh, nhất là phát triển các mô hình kinh tế tập thể, thành lập tổ hợp tác, hợp tác xã nông nghiệp theo Quyết định 182/QĐ-TTg. Tham mưu trình Thủ tướng phê duyệt, ban hành 2 Đề án để triển khai thực hiện, nâng cao trình độ, hỗ trợ vốn cho nông dân. Hiện nay đã phối hợp với các bộ, ngành, địa phương hoàn thiện Đề án "Tuyên truyền, vận động, hướng dẫn nông dân sản xuất, kinh doanh nông sản, thực phẩm an toàn vì sức khỏe cộng đồng giai đoạn 2026- 2030", trình Thủ tướng xem xét, quyết định.
Các đại biểu dự Hội nghị. (Ảnh: VGP)Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng về việc các cấp, các ngành, địa phương tăng cường tổ chức lắng nghe, đối thoại định kỳ với nông dân và gần đây nhất là chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm về việc tổ chức "Tháng nghe dân nói"; trong tháng 10, 11 vừa qua, Trung ương Hội đã phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức 2 Diễn đàn "Lắng nghe nông dân nói" ở quy mô toàn quốc. Nhiều vướng mắc, vấn đề đã được giải quyết, tháo gỡ ngay tại Diễn đàn; một số vấn đề sẽ được tiếp tục tháo gỡ bằng việc xây dựng các cơ chế, chính sách dài hạn. Sau Diễn đàn, đã xác định tập trung thực hiện 5 nội dung về: nâng cao năng lực sản xuất chất lượng cao và bền vững; tập trung thúc đẩy tiêu thụ nông sản; xây dựng, quảng bá thương hiệu; phát triển lực lượng doanh nghiệp và đổi mới sáng tạo; thúc đẩy chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp; thực hiện 4 đột phá chiến lược về: cải cách thể chế; thúc đẩy đột phá về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; đột phá mạnh mẽ trong xây dựng hạ tầng nông nghiệp, nông thôn, tài nguyên, môi trường đồng bộ, hiện đại; tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng đánh giá cao chủ đề cuộc đối thoại về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. (Ảnh: VGP)Trước Hội nghị hôm nay, chỉ trong khoảng 1 tháng đã nhận được hơn 5.000 ý kiến, đề xuất, kiến nghị của cán bộ, hội viên, nông dân gửi đến Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Đa số ý kiến bày tỏ vui mừng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành, chỉ đạo quyết liệt, hiệu quả của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; những tình cảm, quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước trong lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn với nhiều chính sách thiết thực; phấn khởi và đồng tình cao với những tổng kết, đánh giá, những quan điểm, định hướng đối với giai cấp nông dân trong dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng; đánh giá cao sự vào cuộc của các Bộ, ngành, địa phương trong triển khai thực hiện kết luận chỉ đạo của Thủ tướng tại Hội nghị đối thoại năm 2024 với nhiều cơ chế, chính sách được ban hành để hỗ trợ phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn.
Thủ tướng và đại diện lãnh đạo Đảng, các bộ, ngành đối thoại với nông dân. (Ảnh: VGP)Bên cạnh đó, cũng có những đề xuất, kiến nghị, mong muốn Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục quan tâm trong thời gian tới, tập trung vào một số nội dung sau:
(1) Có các cơ chế, chính sách thúc đẩy hợp tác, chuyển giao ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất, thu hoạch, bảo quản, chế biến nông sản cho nông dân; các giải pháp hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi số cho nông dân; kết nối doanh nghiệp hợp tác xã - nông dân - nhà khoa học, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp, nông thôn.
(2) Có các chính sách, giải pháp về tín dụng, thuế, hỗ trợ vốn cho nông dân đầu tư phát triển nông nghiệp công nghệ cao, hữu cơ, tuần hoàn, phát thải thấp, các sản phẩm thảo dược, đặc hữu; hỗ trợ chế biến sâu đối với các hợp tác xã, các doanh nghiệp siêu nhỏ; phát triển hệ thống logictics phục vụ thương mại nông sản, hàng hóa quy mô lớn; kết nối, hỗ trợ tiêu thụ nông sản, nhất là việc quảng bá, giới thiệu tiêu thụ nông sản trên môi trường số.
(3) Tăng cường các giải pháp, biện pháp quản lý, kiểm soát chất lượng vật tư nông nghiệp, bình ổn giá vật tư đầu vào trong nông nghiệp; vấn đề hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng; vấn đề an toàn thực phẩm.
(4) Quan tâm đầu tư hạ tầng cho nông nghiệp, nông thôn, nhất là hạ tầng internet tại các vùng sâu, vùng xa, hệ thống cảnh báo lũ, sạt lở đất; các cơ chế, chính sách hỗ trợ khôi phục sản xuất sau lũ; thu hút doanh nghiệp, nông dân tham gia, thúc đẩy thị trường bảo hiểm nông nghiệp.
Đại biểu Phạm Thị Lý nêu đề xuất tại Hội nghị. (Ảnh: VGP)(5) Vấn đề quy hoạch các vùng chuyên canh, phát triển thương hiệu, các ngành hàng chủ lực và giải pháp hỗ trợ nông dân tham gia; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tập trung, tích tụ đất nông nghiệp, khơi thông nguồn lực đất đai để phát triển nông nghiệp, nông thôn, tạo sinh kế bền vững cho nông dân.
Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam nhấn mạnh: Với Chủ đề "Ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nông dân", cùng với những ý kiến đề xuất, kiến nghị của nông dân đã được tổng hợp, Hội nghị sẽ tập trung thảo luận, đối thoại các nội dung lớn gồm:
(1) Các giải pháp, hành động của nông dân để thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Cơ chế, chính sách để ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ hiện đại vào sản xuất, hình thành chuỗi giá trị bền vững, nhất là công nghệ về giống cây trồng, vật nuôi; truy xuất nguồn gốc; chế biến và xây dựng thương hiệu nông sản.
(2) Vai trò của người nông dân trong hội nhập quốc tế và các giải pháp nhằm hỗ trợ nông dân đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp chất lượng, đảm bảo các tiêu chuẩn xuất khẩu, mở rộng thị trường.
(3) Cơ chế, giải pháp để hỗ trợ, thúc đẩy cải cách thể chế, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong nông nghiệp, nông thôn. Các giải pháp để khơi thông nguồn lực về tài nguyên, môi trường, đất đai, lao động.
(4) Các giải pháp thúc đẩy, hỗ trợ phát triển kinh tế tư nhân trong nông nghiệp, nông thôn đối với các hộ gia đình nông dân, các hộ kinh doanh cá thể ở khu vực nông thôn, các hợp tác xã nông nghiệp, dịch vụ…, góp phần vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số của Việt Nam trong thời gian tới.
Đại biểu Vương Thị Thương nêu đề xuất tại Hội nghị. (Ảnh: VGP)(5) Vấn đề phòng chống thiên tai, lũ lụt và các giải pháp căn cơ để giảm thiểu thiệt hại, chủ động phòng chống với các hiện tượng thời tiết cực đoan trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn ra ngày càng gay gắt.
Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, người nông dân là chiến sĩ trên mặt trận nông nghiệp, phải luôn thích ứng với mọi hoàn cảnh, phải chiến đấu và phải chiến thắng trên mặt trận này.
Thay mặt Tổng Bí thư Tô Lâm, các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính gửi tới các đại biểu lời chào trân trọng, lời thăm hỏi chân tình và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.
Đây là lần thứ 4 trong nhiệm kỳ này, Thủ tướng Chính phủ tổ chức đối thoại với nông dân, theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về "3 gần", "4 không" và "5 phải", trong đó có nội dung phải lắng nghe - phải đối thoại.
Theo Thủ tướng, cuộc đối thoại nhiều ý nghĩa: Rà soát lại kết quả, tác động của những cuộc đối thoại trước đó; đánh giá 5 năm qua nông nghiệp, nông dân, nông thôn có tiến bộ gì so với 5 năm trước, cũng như năm 2025 so với năm 2024, những gì làm tốt thì tiếp tục phát huy, những gì vướng mắc phải tháo gỡ, những gì không tốt thì khắc phục.
Nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục củng cố, tăng cường đoàn kết, thống nhất, đoàn kết trong Đảng, đoàn kết nhân dân, đoàn kết trong nước, đoàn kết quốc tế, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: "Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết/Thành công, thành công, đại thành công", Thủ tướng cho rằng nông dân phải đoàn kết để tạo ra sức mạnh, hợp tác để tạo ra lợi ích, đối thoại để hiểu nhau hơn.
Đại biểu Phạm Đức Trọng nêu đề xuất tại Hội nghị. (Ảnh: VGP)Thủ tướng đánh giá cao chủ đề cuộc đối thoại về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, đồng thời đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận thêm về nội dung phát triển kinh tế tư nhân trong nông nghiệp, nông dân, nông thôn theo Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về kinh tế tư nhân; và nội dung khắc phục thảm họa thiên tai vừa qua.
Theo Thủ tướng, nhìn lại 40 năm đổi mới, nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vai trò đặc biệt quan trọng, luôn là trụ đỡ của nền kinh tế, góp phần ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, kiểm soát lạm phát.
Nhưng quan trọng hơn, nông nghiệp, nông dân, nông thôn đã đưa đất nước ta thoát nghèo, từ một nước đổ nát, nghèo đói sau chiến tranh, hoàn thành sớm các mục tiêu thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc. Việt Nam trở thành quốc gia có thương hiệu về nông nghiệp, nông dân, nông thôn và nhiều quốc gia muốn Việt Nam hợp tác bảo đảm an ninh lương thực, đây là niềm tự hào của chúng ta.
Theo Thủ tướng, năm 2025, Việt Nam trở thành nước thu nhập trung bình cao với mức thu nhập bình quân đầu người khoảng trên 5.000 USD; điều này là nhờ công nghiệp. Để thực hiện mục tiêu tới năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao, Việt Nam phải dựa vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Mong muốn cuộc đối thoại diễn ra dân chủ, thiết thực, thực chất, hiệu quả, Thủ tướng đề nghị các đại biểu phân tích tình hình, làm rõ nguyên nhân, đề xuất giải pháp; đồng thời chia sẻ những ấn tượng, cảm xúc về ngành nông nghiệp, nông dân, nông thôn, những băn khoăn, trăn trở, các đề xuất, hiến kế để phát triển đất nước hơn nữa, nhanh chóng thực hiện 2 mục tiêu 100 năm đã đề ra.
Bà Phạm Thị Lý, Nhà khoa học của nhà nông 2024, Liên hiệp HTX Nông nghiệp hữu cơ và Dược liệu Việt Nam: Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ và Dược liệu Việt là tổ chức sản xuất nông nghiệp tuần hoàn bằng phương pháp men vi sinh, phát triển và nghiên cứu hệ sinh thái đa tầng dược liệu dưới tán rừng. Chúng tôi đang trồng sâm Nhất dương sinh, bảo tồn Trà hoa vàng và một số loài dược liệu đặc hữu của Việt Nam.
Chúng tôi rất tâm đắc với chủ đề của Hội nghị và biết rằng đây là chủ đề mà trực tiếp Thủ tướng Chính phủ lựa chọn. Điều này khẳng định được tầm quan trọng, vai trò của khoa học công nghệ đối với sáng tạo và chuyển đổi số với hoạt động kinh tế-xã hội cũng như đối với sự phát triển của nông nghiệp, nông dân, nông thôn.
Mặc dù vai trò của khoa học công nghệ đối với sự phát triển của nông nghiệp, nông dân, nông thôn cũng như nền kinh tế rất là quan trọng nhưng thời gian vừa qua, trên thực tế vẫn có nhiều khoảng cách giữa nghiên cứu khoa học với việc chuyển giao khoa học công nghệ, ứng dụng khoa học công nghệ vào thực tiễn. Và có nhiều đề tài khoa học công nghệ mặc dù được nghiên cứu thành công nhưng còn chậm được đưa vào thực tiễn cũng như còn gặp rất nhiều khó khăn. Chính vì vậy, tôi xin kiến nghị Thủ tướng Chính phủ hai điều:
Thứ nhất, có cơ chế chính sách để rút ngắn khoảng cách giữa nghiên cứu với chuyển giao ứng dụng khoa học công nghệ, kết quả nghiên cứu từ các viện, trường, các tổ chức như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ để xây dựng được các mô hình điểm, trình diễn nông nghiệp, nông thôn.
Thứ hai, nghiên cứu và ban hành cơ chế phối hợp giữa nhà khoa học với lực lượng khuyến nông, Hội Nông dân để chuyển giao khoa học công nghệ cho nông dân. Trong nhiều năm qua, hoạt động của lực lượng khuyến nông là cánh tay nối dài của Chính phủ đối với nông nghiệp và nông dân.
Các đại biểu nông dân tiêu biểu dự Hội nghị. (Ảnh: VGP)Chúng tôi rất mong có cơ chế mới về phát triển khoa học công nghệ, về ứng dụng và chuyển giao khoa học công nghệ theo tinh thần của Nghị quyết 46 và mong là sớm có được những kết quả tốt.
Bà Vương Thị Thương, Giám đốc Hợp tác xã Nông sản Toàn Thương, tỉnh Lạng Sơn: Hợp tác xã của tôi chuyên sản xuất và chế biến chuyên sâu các sản phẩm nông sản của địa phương và sản phẩm chủ lực là "hồng vành khuyên treo gió".
Bán hàng nông sản online là một xu thế phổ biến, phù hợp với chủ trương chuyển đổi số, rất quan trọng đối với nông dân và hợp tác xã ở vùng cao như chúng tôi. Tuy nhiên, việc bán hàng online hiện còn gặp khó khăn do thiếu người viết kịch bản, làm content (nội dung) và rất cần có những "chiến thần livestream" để hỗ trợ làm các video quảng bá sản phẩm. Mặt khác đường truyền Internet tại các vùng sâu, vùng xa rất chập chờn, gián đoạn. Nhiều lúc livestream, tôi phải lên các vị trí cao để hứng sóng. Việc đó ảnh hưởng đến việc truyền bá, quảng bá sản phẩm của địa phương.
Hợp tác xã chúng tôi khi tham gia bán hàng online, mục đích là để giảm chi phí, nhưng thực tế hợp tác xã lại phải chịu rất là nhiều loại thuế, phí, dẫn đến hàng hóa nông sản bị đội giá và khó cạnh tranh.
Tại hội nghị hôm nay, tôi xin đề xuất, kiến nghị Chính phủ, các bộ, ngành:
Thứ nhất, có cơ chế, chính sách hỗ trợ nông dân, hợp tác xã được tham gia đào tạo, tập huấn về kỹ năng bán hàng online.
Thứ hai, có chính sách ưu tiên đầu tư, nâng cấp hạ tầng Internet tại các vùng sâu, vùng xa.
Thứ ba, nghiên cứu xây dựng một vài cổng/sàn bán hàng online và hỗ trợ về phí bán hàng dành riêng cho nông dân, hợp tác xã để giảm sự phụ thuộc vào các sàn thương mại điện tử hiện nay.
Ông Phạm Đức Trọng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Thư Lâm, TP. Hà Nội: Nghị quyết 57 là một chủ trương rất đúng đắn và trúng vào điểm nghẽn cần tháo gỡ để đột phá khoa học công nghệ. Tuy nhiên, chi phí đầu tư ban đầu cho các giải pháp chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ và thiết bị hiện đại còn quá cao so với khả năng tài chính của đa số nông dân và hợp tác xã. Các giải pháp chuyển đổi số hiện có cũng chưa đồng bộ để áp dụng cho toàn bộ chuỗi giá trị nông nghiệp. Do đó tôi xin đề xuất với Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành: Xem xét xây dựng chương trình hỗ trợ vốn, ưu đãi thuế cho nông dân, HTX khi đầu tư thiết bị ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số. Nghiên cứu xây dựng mô hình "Làng nông nghiệp công nghệ cao", là nơi làm điểm trình diễn ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp thông minh, là nơi đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, kết nối doanh nghiệp - HTX - nông dân - nhà khoa học, thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp, nông thôn.
Lắng nghe 3 câu hỏi đầu tiên, Thủ tướng Phạm Minh Chính hoan nghênh, đánh giá cao các câu hỏi của các đại biểu đều thiết thực, đi thẳng vào vấn đề, xuất phát từ thực tiễn trong quá trình phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Từ thực tiễn chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) trên cả nước những năm qua, Thủ tướng cho rằng 5 vấn đề rất quan trọng với chương trình này gồm: Vấn đề xây dựng thương hiệu, vấn đề phát triển vùng nguyên liệu, vấn đề thị trường (phải có doanh nghiệp cung ứng nguyên liệu đầu vào và giúp nông dân đưa sản phẩm ra thị trường), vấn đề nguồn lực (phải có chính sách, gồm chính sách thuế, chính sách ưu đãi, nguồn vốn của ngân hàng...), ứng dụng khoa học công nghệ (từ mẫu mã, bao bì, giúp tăng năng suất tốt hơn, giá trị gia tăng cao hơn…).
Từ câu hỏi của các đại biểu, Thủ tướng cho rằng phải nâng tầm chương trình OCOP trong bối cảnh chuyển đổi kép (chuyển đổi xanh, chuyển đổi số) là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu của tất cả các quốc gia.