Đó là những nội dung chính được các đại biểu trao đổi để khắc phục trong chương trình Lắng nghe và trao đổi tháng 10 năm 2020 với chủ đề “Công tác cải cách hành chính về hộ tịch – Thực trạng và giải pháp” do HĐND TP phối hợp Đài truyền hình TPHCM thực hiện vào sáng 4/10. Thành ủy viên, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP Phạm Đức Hải điều hành chương trình.

Công tác đăng ký và quản lý hộ tịch đã có nhiều kết quả tích cực

Tại chương trình, Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Nguyễn Văn Vũ cho biết: Năm 2019 và 6 tháng đầu năm 2020, công tác đăng ký và quản lý hộ tịch trên địa bàn TPHCM đã có nhiều kết quả tích cực, đã giải quyết 271.709 hồ sơ về hộ tịch. Trong đó: đăng ký khai sinh: 157.859 trường hợp; đăng ký kết hôn: 61.160 trường hợp; đăng ký khai tử: 52.691 trường hợp;...

Qua gần 5 năm triển khai thực hiện Luật Hộ tịch, công việc đăng ký và quản lý hộ tịch của TP đã đi vào sự ổn định, trật tự. Bên cạnh đó, TP đã thực hiện đề án đăng ký khai sinh 3 trong 1, khi đăng ký khai sinh, thì cấp thẻ BHYT, đăng ký thường trú cho em bé. Đến nay, Chính phủ đã triển khai nâng lên thành cấp quốc gia, thực hiện trong cả nước. Ngoài ra, hiện nay, TP cũng thực hiện đăng ký qua mạng, trích lục hộ tịch qua mạng internet, tạo hiệu ứng tích cực, đông đảo người dân tham gia.

Tuy nhiên, do luật quy định về thời hạn giải quyết hồ sơ, có trường hợp rất ngắn, 1 ngày làm việc phải giải quyết; việc dễ dàng đăng ký khai sinh, nên có người dân lợi dụng, đăng ký nhiều lần.

Theo Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Nguyễn Văn Vũ, cần hiểu, khai sinh là giấy tờ gốc, mọi giấy tờ phải phù hợp với khai sinh. Cụ thể việc đăng ký khai sinh tên này, nhưng đăng ký hộ khẩu, CMND lại tên khác, là không phù hợp. Có một vài trường hợp, đi đăng ký khai sinh rồi, rồi lại tiếp tục đến nơi tạm trú đăng ký nữa. “Nếu đăng ký nơi tạm trú, mà những thông tin không phù hợp với giấy tờ đã đăng ký trước, thì rất khó khăn sau này, hậu quả khó lường thời gian về sau.”- Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Nguyễn Văn Vũ nhấn mạnh.

Phó Trưởng Ban Pháp chế, HĐND TPHCM Phạm Quỳnh Anh cho biết: Qua khảo sát, phần mềm đăng ký hộ tịch, vẫn còn vấn đề kỹ thuật, ảnh hưởng nhập thông tin lưu trữ và xây dựng cơ sở dữ liệu hộ tịch; việc xây dựng cơ sở dữ liệu hộ tịch, đang thực hiện bước đầu. Bên cạnh đó, việc trích lục liên quan hộ tịch, còn khó khăn, nhất là đăng ký khai sinh cho trẻ, có việc chậm trễ, hoặc không đăng ký khai sinh. Nên khi đi học, lại không có giấy khai sinh. Cũng qua khảo sát, ở các phường, xã, thị trấn, có trường hợp người dân sử dụng giấy tờ giả, giấy tờ không đúng để đăng ký hộ tịch, khó khăn cho quản lý.

Tại chương trình, cử tri Nguyễn Hồ Thanh Tuyền, phường Phú Thuận, Quận 7 cho biết: Thông tư 04/2020/TT-BTP quy định chứng cứ chứng minh quan hệ cha mẹ con cần đơn giản hơn. Cụ thể, trong trường hợp không có chứng cứ chứng minh quan hệ cha mẹ con theo quy định thì các bên nhận cha mẹ con lập văn bản cam đoan về mối quan hệ cha mẹ con và có 2 người làm chứng về mối quan hệ cha mẹ con. Bà Nguyễn Hồ Thanh Tuyền đề xuất cần đưa ra chế tài cụ thể nếu như việc nhận cha mẹ con là không đúng sự thật.

Trả lời những ý kiến của cử tri, Trưởng phòng Hộ tịch - Quốc tịch Sở Tư pháp TP Nguyễn Triều Lưu cho biết: Nếu khai sinh không có giấy tờ, chứng cứ về cha mẹ con, thì vẫn cho phép làm cam đoan. Nhưng phải giải thích rõ với người yêu cầu về việc cam đoan nếu sai thì giấy tờ cam đoan không có giá trị và người cam đoan phải chịu xử phạt hành chính.

Tăng cường tương tác giữa cơ quan cung cấp hộ tịch và người dân

Tại chương trình, Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP Võ Thị Trung Trinh cho biết: Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong cải cách hành chính về hộ tịch đến nay cơ bản đi được 1/3 chặng đường tạo lập cơ sở dữ liệu hộ tịch. Bên cạnh đó, Sở Tư pháp, Sở Thông tin và Truyền thông đã lập tổ công tác đến từng quận, huyện tháo gỡ vướng mắc. Đến 2021, hoàn tất số hóa số liệu hộ tịch. Khi đó, đăng ký thủ tục trực tuyến về hộ tịch, rất thuận tiện, người dân có thể thực hiện mọi lúc mọi nơi, nhất là trích lục giấy tờ liên quan hộ tịch; tăng cường tương tác giữa cơ quan cung cấp hộ tịch và người dân…

Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Nguyễn Văn Vũ cho biết: Sở Tư pháp TP tiếp tục triển khai hiệu quả các chương trình, đề án; có giải pháp kết nối thông tin, giữa cơ sở dữ liệu hộ tịch, dân cư, BHXH, tạo sự thuận lợi cho người dân khi đăng ký hộ tịch được tốt hơn.

Kết luận tại chương trình, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP Phạm Đức Hải đề nghị các cấp chính quyền từ TP đến quận, huyện, phường, xã, thị trấn cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách, quy định pháp luật về hộ tịch. Trong đó, tập trung tuyên truyền về Luật Hộ tịch và các văn bản chi tiết hướng dẫn thi hành với nhiều hình thức phong phú để tạo chuyển biến mạnh mẽ trong lĩnh vực đăng ký và quản lý hộ tịch.

Bên cạnh đó, tập trung rà soát, theo dõi thực trạng và sự biến động về hộ tịch, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân thực hiện việc đăng ký hộ tịch của cá nhân được nhanh chóng, thuận lợi với các thủ tục đơn giản dễ thực hiện.

Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP Phạm Đức Hải đề nghị Sở Tư pháp TP cần tăng cường chỉ đạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác hộ tịch, kịp thời giải quyết những vướng mắc về đăng ký và quản lý hộ tịch ở cơ sở. Chủ động phối hợp với các ngành liên quan ở địa phương để thống nhất giải quyết các vướng mắc của các giấy tờ cá nhân trên cơ sở tuân thủ quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, tăng cường thanh tra, kiểm tra, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm túc những trường hợp vi phạm pháp luật về hộ tịch. Nâng cao hiệu quả ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác đăng ký và quản lý hộ tịch.