Quang cảnh Hội thảo(Thanhuytphcm.vn) - Thực hiện phân cấp hợp lý về quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực giữa Chính phủ với các bộ, cơ quan ngang bộ và giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ với các địa phương trên cơ sở phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của từng cấp, từng cơ quan trong hệ thống tổ chức hành chính nhà nước. Đồng thời, bảo đảm sự quản lý tập trung, thống nhất của Chính phủ, phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương và khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế và nguồn lực của các địa phương nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Đây là mục tiêu của Nghị quyết về đẩy mạnh phân cấp quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực, được Bộ Nội vụ lấy ý kiến các cơ quan quản lý nhà nước, chuyên gia tại Hội thảo diễn ra chiều 2/7.
Báo cáo của Bộ Nội vụ cho thấy, qua 3 năm tổ chức triển khai Nghị quyết số 21/NQ-CP, việc phân cấp, phân định thẩm quyền giữa Chính phủ, bộ, cơ quan ngang bộ với chính quyền địa phương từng bước được hoàn thiện, hợp lý hơn, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với ngành, lĩnh vực, tạo điều kiện cho chính quyền địa phương chủ động nhiều hơn trong việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Năm lĩnh vực cần tập trung đẩy mạnh phân cấp theo Nghị quyết 21 đã được thực hiện gồm phân cấp về thực hiện quyền đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với doanh nghiệp nhà nước và phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp; về quản lý ngân sách nhà nước; quản lý đầu tư; quản lý đất đai và quản lý công vụ, cán bộ, công chức, viên chức. Trong đó, nội dung phân cấp quản lý đầu tư thực hiện theo Luật đầu tư công năm 2015 và đang được nghiên cứu sửa đổi, bổ sung để tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, tháo gỡ khó khăn trong việc quản lý đầu tư công.
Thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII, Bộ Nội vụ đã phân cấp về: Tuyển dụng công chức, viên chức; nâng ngạch công chức; thăng hạng viên chức và thực hiện chế độ hợp đồng lao động một số loại công việc trong cơ quan hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập; tinh giản biên chế; quản lý biên chế công chức, số lượng người làm việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập; cán bộ, công chức cấp xã và những người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã.
Ngoài các lĩnh vực cần tập trung đẩy mạnh phân cấp, các bộ, cơ quan ngang bộ đã chủ động rà soát và đề xuất các nội dung thực hiện phân cấp quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực. Trong lĩnh vực tài chính, đã thí điểm phân cấp cho HĐND TPHCM một số nhiệm vụ như đề xuất Chính phủ xem xét, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định áp dụng trên địa bàn Thành phố thí điểm tăng mức thuế hoặc thuế suất đối với một số hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế bảo vệ môi trường; thực hiện cơ chế tạo nguồn thực hiện cải cách tiền lương theo quy định; thí điểm phân cấp cho Chủ tịch UBND Thành phố cơ chế ủy quyền và thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc Thành phố quản lý...
Tuy nhiên, quyền Vụ trưởng Vụ Tổ chức – Biên chế Bộ Nội vụ Nguyễn Văn Lượng cho biết, các quy định về phân cấp thời gian qua vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập như phân cấp đồng loạt và đại trà (không phân biệt về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội giữa các địa phương mà thực hiện chung một cơ chế, chính sách trong phân cấp); phân cấp không đồng bộ. Một số địa phương tự cân đối ngân sách nhưng không được chủ động trong việc điều tiết giữa các cấp ngân sách thuộc phạm vi quản lý đã làm hạn chế việc phát triển kinh tế - xã hội chung của địa phương.
Bên cạnh đó, cơ chế phối hợp giữa các địa phương còn hạn chế, chưa giải quyết hài hòa mối quan hệ phát triển vùng. Một số địa phương được xác định vai trò là hạt nhân của vùng được ưu tiên hưởng các chính sách đặc thù nhằm tạo động lực phát triển cho vùng nhưng chưa làm tốt vai trò hạt nhân.
Cơ chế kiểm tra, giám sát chưa cụ thể, chưa có chế tài, phân cấp nhưng chưa đồng bộ với phân quyền, vẫn còn cơ chế kiểm soát của cấp trên qua các hình thức xin ý kiến, chấp thuận, cho phép..., các quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức (nội dung chi, nhiệm vụ chi) chưa được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với điều kiện thực tiễn tại địa phương nên khi thực hiện thẩm quyển theo phân cấp vẫn gặp nhiều vướng mắc.
Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Duy Thăng cho rằng, phân cấp, phân quyền, ủy quyền giữa các cấp chính quyền là vấn đề tất yếu trong quản lý nhà nước. Việc trình Chính phủ ban hành Nghị quyết về đẩy mạnh phân cấp quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực là cơ hội định hướng cho các bộ, ngành xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, các luật trình Quốc hội gắn nội dung phân cấp phù hợp với thực tiễn.