Ngày 2/9/1969, trái tim của Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ thiên tài, người thầy vĩ đại của dân tộc ta và Đảng ta, đã ngừng đập. Một tổn thất vô cùng to lớn! Nhưng Người để lại cho chúng ta một di sản vô cùng quý báu là thời đại Hồ Chí Minh, thời đại rực rỡ nhất trong lịch sử quang vinh của dân tộc; là kỷ nguyên độc lập, tự do của Tổ quốc tiến dần lên chủ nghĩa xã hội. Về mặt tình cảm, chúng ta vẫn cảm thấy có Người luôn bên cạnh, dắt dẫn chúng ta đi theo tư tưởng của Người, tiếp tục sự nghiệp cách mạng của dân tộc.
Trong Điếu văn do Bí thư thứ nhất Ban chấp hành Trung ương Đảng Lê Duẩn đọc tại Lễ truy điệu Chủ tịch Hồ Chí Minh, nêu rõ: “Vĩnh biệt chúng ta, Bác Hồ có để lại cho Đảng ta, cho toàn thể đồng bào và chiến sĩ hai miền Nam - Bắc một bản Di chúc lịch sử. Đó là những lời căn dặn cuối cùng của Bác, là những tình cảm và niềm tin của Bác đối với chúng ta ngày nay và các thế hệ mai sau. Chúng ta hãy xứng đáng với Bác hơn nữa!...”.
Và bản Di chúc hoàn chỉnh Bác viết xong ngày 10/5/1969 được công bố rộng rãi từ đó.
Đến nay, đã 55 năm trôi qua, toàn Đảng, toàn dân và quân ta luôn ra sức học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và kiên định thực hiện Di chúc của Người.
Bản Di chúc ngắn gọn, văn phong giản dị và súc tích, hàng năm lại được Người gia công sửa chữa, đề cập nhiều vấn đề một cách tổng quát.
Điều trước tiên là nói về Đảng. Người yêu cầu “Trong Đảng thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình là cách tốt nhất để củng cố và phát triển sự đoàn kết và thống nhất của Đảng. Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thấm thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”.
Đoạn Di chúc trên toát lên một chân lý hết sức quan trọng: Sức mạnh của Đảng là ở sự đoàn kết nhất trí. Như sinh thời, nhiều lần Người nhắc nhở: Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết/ Thành công, thành công, đại thành công. Khi Đảng ta là một Đảng cầm quyền, đòi hỏi Đảng phải thật sự trong sạch vững mạnh, mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân là nguyên nhân của mọi tội lỗi. Phải tận tâm tận lực phục vụ nhân dân với tinh thần “là người lãnh đạo, đồng thời là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”.
Tiếp đến, bản Di chúc nói đến đoàn viên và thanh niên: “Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ, Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”. Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và cần thiết”. Như vậy, đoạn Di chúc xác định đoàn viên và thanh niên là thế hệ cách mạng tiếp theo, hay như ta thường nói là những người chủ của tương lai. Muốn được vậy, phải bồi dưỡng cho họ, đào tạo họ vừa hồng vừa chuyên và như Người nhấn mạnh, là phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ! Tất nhiên, đoàn viên và thanh niên cũng cần nhận thức được điều này, từ đó, nêu cao tinh thần tự rèn luyện, học tập để không ngừng tiến bộ, sống có lý tưởng cao đẹp, có hoài bão lớn lao.
Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, mở ra kỷ nguyên mới cho lịch sử dân tộc. (Ảnh tư liệu)Chủ tịch Hồ Chí Minh đi xa khi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước đang ở thời kỳ quyết liệt, Người dự kiến có thể còn kéo dài. “Dù sao chúng ta phải quyết tâm đánh giặc Mỹ đến thắng lợi hoàn toàn.
Còn non, còn nước, còn người
Thắng giặc Mỹ, ta sẽ xây dựng hơn mười ngày nay
Dù khó khăn gian khổ đến mấy, nhân dân ta nhất định sẽ hoàn toàn thắng lợi. Đế quốc Mỹ nhất định phải cút khỏi nước ta. Tổ quốc ta nhất định sẽ thống nhất. Đồng bào Nam - Bắc nhất định sẽ sum họp một nhà. Nước ta sẽ có vinh dự lớn là một nước nhỏ mà đã anh dũng đánh thắng hai đế quốc to là Pháp và Mỹ, và đã góp phần xứng đáng vào phong trào giải phóng dân tộc”.
Biến đau thương thành hành động, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta ra sức thực hiện lời Người dặn, dù phải vượt qua muôn vàn khó khăn gian khổ mới. Cuối cùng, đế quốc Mỹ phải cút khỏi nước ta và sau ngày toàn thắng 30/4/1975, miền Nam hoàn toàn giải phóng, non sông liền một dải, đồng bào cả nước sum họp một nhà.
Thắng giặc Mỹ rồi, xây dựng đất nước hơn mười ngày nay không chỉ là mong ước mà còn là nhiệm vụ cao cả mà Chủ tịch Hồ Chí Minh trao cho chúng ta trước khi Người đi xa. Nhiệm vụ đó, như đồng chí Bí thư thứ nhất Lê Duẩn thề trước vong linh Người: “Suốt đời học tập đạo đức, tác phong của Người, bồi dưỡng phẩm chất cách mạng, không sợ gian khổ, không sợ hy sinh, rèn luyện mình thành những chiến binh trung thành với Đảng, với dân, xứng đáng là đồng chí, là học trò của Hồ Chủ tịch. Noi gương Người, toàn thể nhân dân ta, thanh niên ta, nguyện ra sức trau dồi mình thành những con người mới, làm chủ đất nước, làm chủ xã hội mới, mang lá cờ bách chiến bách thắng của Hồ Chủ tịch tới đích cuối cùng”.
“Di chúc thiêng liêng của Bác Hồ để lại vẫn mãi là một văn kiện lịch sử, một tài sản tinh thần vô giá, kết tinh tư tưởng, văn hóa, trí tuệ, tình cảm, đạo đức, tâm hồn cao đẹp”. Nhiều nhà lãnh đạo, nhiều nhà nghiên cứu từng nói như vậy.
Thật may mắn, gần 100 năm qua, từ khi có Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, lãnh đạo, phong trào cách mạng nước ta có vị lãnh tụ anh minh, tài ba, đưa đất nước ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác to lớn, kỳ vĩ.
Thật may mắn, dù nay, lãnh tụ Hồ Chí Minh đã về với thế giới người hiền, chúng ta vẫn cảm thấy luôn có Người bên cạnh, dìu dắt chúng ta đi trên con đường sáng mà Người và Đảng Cộng sản đã chọn cho nhân dân ta. Người đã để lại cho chúng tấm gương ngời sáng về một chiến sĩ cộng sản suốt đời toàn tâm phục vụ nhân dân. Người đã để lại cho chúng ta một thời đại vẻ vang nhất trong lịch sử dân tộc và những lời dạy bảo, căn dặn vô cùng quý báu, trong đó, có bản Di chúc mà mỗi cán bộ, đảng viên và công dân Việt Nam luôn cố gắng thực hiện, chung sức xây dựng đất nước ngày càng phát triển văn minh, hiện đại, nghĩa tình.