Đã có 19 tỉnh triển khai vắc xin sởi - rubella do Việt Nam sản xuất
Theo GS.TS Đặng Đức Anh, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, từ tháng 4/2018, vắc xin sởi - rubella (MR VAC) do Việt Nam sản xuất đã được triển khai trong chương trình tiêm chủng thường xuyên trên toàn quốc. Đến nay đã có 19 tỉnh triển khai với 50.000 trẻ từ 18 - 24 tháng tuổi được tiêm vắc xin này và không ghi nhận trường hợp có phản ứng nặng sau tiêm chủng.
Trước đó, từ tháng 2/2018, vắc xin MR VAC đã được đưa vào sử dụng chương trình tiêm chủng mở rộng. Bước đầu được thí điểm tại 4 tỉnh: Nam Định, Khánh Hòa, Đắk Nông, Bà Rịa - Vũng Tàu với hơn 7.700 trẻ từ 18 - 24 tháng tuổi được tiêm vắc xin này. Kết quả thu được cho thấy, tính an toàn của vắc xin MR VAC tương tự như vắc xin sởi - rubella do Ấn Độ sản xuất đã sử dụng trong giai đoạn 2014 - 2016.
Theo Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, vắc xin MR VAC do POLYVAC sản xuất được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành từ tháng 3/2017, được Chính phủ Nhật Bản hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật theo yêu cầu của Chính phủ Việt Nam.
Về việc chuyển đổi sử dụng vắc xin phối hợp phòng các bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và viên phổi/viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib (DPT - VGB - Hib), GS.TS Đặng Đức Anh cho biết, việc chuyển đổi vắc xin Combe Five sẽ thay thế cho loại vắc xin Quinvaxem của Hàn Quốc (do nhà máy sản xuất Qiunvaxem ở Hàn Quốc ngưng sản xuất sản phẩm này) sẽ được triển khai trên toàn quốc trong khoảng tháng 6, tháng 7/2018. Trước khi triển khi trên toàn quốc, dự án tiêm chủng mở rộng vắc xin Combe Five sẽ triển khai tại 4 tỉnh: Hà Nam, Bình Định, Kom Tum, Đồng Tháp.
Theo GS.TS Đặng Đức Anh, vắc xin Combe Five do Ấn Độ sản xuất đạt các tiêu chuẩn tiền kiểm định của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tương tự Quinvaxem. Trước khi được cấp phép lưu hành tại Việt Nam, vắc xin này cũng đã được sử dụng tại hơn 40 quốc gia trên thế giới với tổng số trên 400 triệu liều và đạt tỷ lệ an toàn theo tiêu chuẩn của WHO.
Ngoài ra, từ tháng 8/2018, trẻ sẽ được tiêm 1 mũi vắc xin IPV lúc 5 tháng tuổi trong tiêm chủng thường xuyên cùng với tiếp tục cho trẻ 2, 3, 4 tháng tuổi uống 3 liều văc xin bại liệt bOPV (vắc xin bại liệt 2 type). Một mũi văc xin PIV có chứa cả 3 tuýp kháng nguyên bại liệt type 1, 2 và 3 giúp tăng cường miễn dịch đối với type 1 và 3 đồng thời gây miễn dịch phòng bệnh đối với type2 cho trẻ sử dụng 3 liệu bOPV.
Theo các chuyên gia, việc chuyển đổi các loại vắc xin là rất bình thường. Bộ Y tế khuyến cáo, các bậc cha mẹ tiếp tục đưa con đi tiêm đầy đủ, đúng lịch các chương trình tiêm chủng mở rộng, để phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Trẻ cần phải được tiêm vắc xin
Tại hội thảo, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế cho biết), nhờ có vắc xin mà nước ta đã loại trừ, khống chế, thanh toán được nhiều loại bệnh như đậu mùa, bại liệt,...
Trên thực tế, tác dụng của vắc xin là kích thích hệ thống miễn dịch của người được tiêm chủng để tạo ra miễn dịch phòng bệnh chủ động, vì vậy trẻ cần phải được tiêm vắc xin đầy đủ. Phản ứng sau khi tiêm vắc xin là rất bình thường khi nằm ở tỷ lệ cho phép
Đề cập đến quá trình tiêm chủng vắc xin, một số chuyên gia cho rằng, khi bệnh còn lan tràn, người ta quan tâm nhiều đến gánh nặng bệnh tật và tỉ lệ tiêm chủng tăng rất cao, nhưng khi bệnh đã giảm đến mức thấp người ta quan tâm nhiều đến phản ứng sau tiêm, kể cả phản ứng do bản chất văc xin hay chỉ là trùng hợp ngẫu nhiên. Khi đó nhiều người không tiêm vắc xin, làm tỉ lệ tiêm giảm và kéo theo đó là dịch bệnh lại tăng lên.
Theo Trưởng Khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 Trương Hữu Khanh, phản ứng sau tiêm chủng là bất kỳ sự kiện bất lợi nào xảy ra sau khi tiêm chủng và sự kiện đó không nhất thiết liên quan đến việc sử dụng vắc xin. Cụ thể, là phản ứng do bản chất vắc xin; phản ứng do chất lượng vắc xin (do dụng cụ tiêm được cung cấp bởi nhà sản xuất); phản ứng do lỗi tiêm chủng; phản ứng do tâm lý; do bệnh trùng hợp ngẫu nhiên (do bệnh sẵn có của đối tượng, khám sàng lọc chưa phát hiện, bệnh khởi phát sau khi tiêm chủng). Qua điều tra, các bệnh trùng hợp ngẫu nhiên hay gặp ở trẻ nhỏ khi tiêm vắc xin gồm: tim bẩm sinh, sặc sữa, nhiễm trùng huyết, đột tử, xuất huyết não… Hầu hết các phản ứng của vắc xin là nhẹ như sốt, sưng, nóng, đỏ, đau, tự khỏi, tai biến nặng là rất hiếm.
Bác sĩ Trương Hữu Khanh lưu ý, khi đưa con đi tiêm chủng, phụ huynh cần phối hợp cùng cán bộ y tế theo dõi trẻ trong 30 phút tại điểm tiêm chủng; thông báo cho cán bộ y tế nếu có dấu hiệu bất thường về sức khỏe: khóc, bứt rứt, khó chịu, nôn, trớ, tại vết tiêm quầng đỏ lan rộng, nổi ban. Sau đó, tiếp tục theo dõi tại nhà trẻ trong 1 đến 2 ngày sau tiêm chủng. Khi có phản ứng sau tiêm, không đắp bất cứ thứ gì vào vị trí tiêm. Đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế khi có các dấu hiệu: sốt caotrên 39oC, khó hạ nhiệt độ, hoặc sốt kéo dài hơn 24 giờ; quấy khóc dai dẳng, kích thích vật vã, lừ đừ,. .. khó thở (rút lõm hõm ức, bụng, tím môi,..); da nổi vân tím, chi lạnh; nôn trớ nhiều lần, bỏ bữa ăn, bú kém, bỏ bú; co giật; phát ban; hoặc khi trẻ có biểu hiện bất thường khác về sức khỏe.
Với những trường hợp phản ứng chỉ cần chăm sóc tại nhà, phụ huynh cần dùng thuốc theo chỉ dẫn của cán bộ y tế. Nếu trẻ sốt cần cặp nhiệt độ, theo dõi sát, chườm nước ấm, nới rộng quần áo. Không nên dùng các loại thuốc lá, cây… khi chưa có chỉ định của nhân viên y tế. Đối với cán bộ y tế, phải hướng dẫn, giải đáp các thắc mắc của các bậc cha mẹ sau tiêm chủng; tư vấn, tiếp nhận và xử trí các phản ứng nhẹ sau tiêm chủng.