Cải cách hành chính quan trọng là công tác cán bộ
ĐB Võ Văn Sen đề nghị tiếp tục góp ý lấy chủ đề năm 2008 là cải cách hành chính, để tạo chuyển biến mạnh mẽ trong lĩnh vực này, tạo tiền đề vững chắc cho việc áp dụng mô hình chính quyền đô thị vào năm 2009. Nhiều ĐB cũng kiến nghị nên chọn năm 2008 tiếp tục là năm CCHC, vì liên tiếp hai năm 2006 và 2007, kết quả CCHC TP chưa có chuyển biến nhiều. ĐB Nguyễn Văn Quang đề nghị HĐND TP cần có hội nghị để đánh giá lại 2 năm thực hiện CCHC, vì năm nay chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh của TPHCM đã tụt 3 hạng so với năm trước do những hạn chế của thủ tục hành chính.
ĐB Sen cho rằng: "Một phần quan trọng của cải cách hành chính là công tác cán bộ bao gồm các khâu: tuyển dụng, đánh giá hiệu quả làm việc, đãi ngộ, huấn luyện chưa được quan tâm đúng mức. Năm 2008 cần đánh giá năng lực hoạt động của đội ngũ các sở, xem xét sự chậm trễ trong điều hành thời gian qua". ĐB Nguyễn Văn Bạch dẫn chứng: “Qua lấy ý kiến nhân dân về cán bộ chủ chốt, dù có 228 cán bộ là chủ tịch UBND, HĐND phường, xã có số phiếu tín nhiệm trên 50% nhưng không ít người vẫn còn hạn chế về phẩm chất, năng lực. Đã có 43 cán bộ bị kỷ luật từ khiển trách đến thôi việc do tiêu cực”. Vì vậy, theo ĐB Bạch, công tác cải cách hành chính 2 năm qua dù đạt nhiều kết quả nhưng đa phần người dân vẫn chưa hài lòng, nhất là trong các lĩnh vực nhà đất, thuế, hải quan..., mà nguyên nhân sâu xa là do con người. TP cần quan tâm đến việc bồi dưỡng đạo đức cán bộ công chức hơn nữa, nếu không sẽ làm mất lòng tin trong nhân dân.
Chia sẻ ý kiến trên, ĐB Nguyễn Việt Dũng cho rằng: "Công tác cán bộ còn thiếu tính chuyên ngành. Nhiều cán bộ chỉ biết phát biểu theo nghị quyết, không làm cho người nghe cảm thấy có giải pháp dựa trên sự am hiểu thực sự. Liệu thu nhập trong khu vực nhà nước, hay cơ chế tuyển dụng, đánh giá, quy hoạch có phát huy được hết năng lực cán bộ hay không?". Đại biểu Nguyễn Việt Dũng băn khoăn về những hiện tượng "Sai phạm của cán bộ lãnh đạo ở TP ta tương đối nở rộ. Một hiện tượng khác cũng nở rộ là nhiều cán bộ cấp sở, quận, chuyên viên xin nghỉ việc ra ngoài làm, mà dư luận cho rằng đó là những cán bộ có năng lực thật". ĐB Nguyễn Việt Dũng góp ý: “HĐND TP nên quan tâm hơn về chính sách lương bổng, chế độ cho cán bộ để làm sao thu hút cán bộ có năng lực làm việc”.
Cũng về công tác cán bộ, đại biểu Lê Nguyễn Minh Quang đặt vấn đề trao quyền cho người đứng đầu tạo ra êkip làm việc của mình và tự chịu trách nhiệm: "Chúng ta quy trách nhiệm cho các giám đốc sở, nhưng hiện nay các giám đốc sở lại chưa có quyền bổ nhiệm, cách chức phó giám đốc. “Trách nhiệm phải đi cùng với quyền hạn" - đại biểu Lê Nguyễn Minh Quang nhấn mạnh.
Minh bạch trong thu chi…
Một trong những vấn đề được nhiều ĐB quan tâm là việc trợ giá xe buýt. Trưởng Ban Kinh tế – Ngân sách HĐND TP Nguyễn Minh Hoàng cho biết: “UBND TP đề xuất mức trợ giá xe buýt năm 2008 là 450 tỉ đồng so với 540 tỉ đồng năm 2007. Việc trợ giá xe buýt còn rất nhiều vấn đề như chi tiền trợ giá chưa rõ ràng do thiếu sổ sách chứng từ, cách tính tiền trợ giá giữa Sở GTCC và Sở Tài chính không thống nhất”.
ĐB Lê Như Ái đặt câu hỏi: “Năm nào cũng chi tiền trợ giá xe buýt nhưng không thấy quyết toán là thế nào? Tôi kiến nghị bổ sung vào chương trình giám sát của HĐND TP năm 2008 nội dung về chi tiền trợ giá xe buýt”. Ngay cả mức trợ giá đưa ra cũng bị các ĐB cho là tiền hậu bất nhất. Đại biểu Nguyễn Tiến Dũng góp ý, cần xem lại mức trợ giá xe buýt. Dự kiến, năm 2008, số tiền trợ giá cho xe buýt là 450 tỷ đồng, thấp hơn năm 2007 (530 tỷ đồng), trong khi TP đang thúc đẩy phát triển xe buýt để tăng tỉ lệ giao thông công cộng. Mức trợ giá cần dựa trên cơ sở thực tế, khoa học.
ĐB Nguyễn Minh Hoàng dẫn chứng thêm: “Năm 2007 Sở GTCC đưa ra mức trợ giá 650 tỉ đồng nhưng sau khi được chỉ đạo tìm cách giảm, sở lại đưa ra con số 540 tỉ đồng”. Giám đốc Sở GTCC TPHCM Trần Quang Phượng “giải trình”: "ngành sẽ cắt giảm dần các tuyến xe buýt trợ giá khi lượng khách đã ổn định". Năm 2008, UBND TP tiếp tục chỉ đạo nghiên cứu giảm mức trợ giá bằng cách đấu thầu các tuyến xe buýt. Vì vậy, dù số lượt hành khách tăng 13% nhưng trợ giá năm 2008 lại giảm 12% so với năm 2007, chỉ còn 450 tỉ đồng.
ĐB Đặng Văn Khoa cho rằng, mỗi năm TP chi khoảng 14.000 - 15.000 tỉ đồng cho đầu tư phát triển. Phần lớn số tiền này phải đi vay bằng nhiều nguồn khác nhau, hàng năm trả cả vốn lẫn lãi 3.000 - 4.000 tỉ đồng. "Đề nghị Sở Tài chính cho biết TP đang nợ bao nhiêu, có dám vay tiếp hay không, khả năng trả nợ ra sao. TP mới công khai nợ trái phiếu trong nước, còn con số nợ nước ngoài nhiều chục ngàn tỉ đồng ra sao?".
Đại biểu Nguyễn Minh Hương thẳng thắn: "Chúng tôi có quyền thắc mắc về các khoản chi và đề nghị UBND TP cử người giải trình. UBND TP phải thuyết phục được đại biểu, không thể cứ đưa dự thảo ra rồi đại biểu chấp nhận”. Đại biểu Minh Hương phân tích cụ thể: "Theo dự thảo, số tiền chi cho thể thao là 114.873 tỉ đồng, nhưng trong những năm qua, hoạt động thể thao ngày càng giảm sút, không có hiệu quả, cả TP không có đội bóng nào đáng kể. Mức tăng kinh phí chi cho thể thao 29,08% là rất lớn. Vậy chúng tôi phải được thuyết phục. Nếu đã thông qua HĐND thì HĐND phải có chính kiến, không thể quyết định hình thức. Đại biểu phải được đọc kỹ dự thảo và trước khi HĐND TP thông qua, UBND TP phải giải thích kỹ".
Cần những hội nghị chuyên đề về dân sinh
Tiếp tục quan tâm đến các vấn đề “dân sinh”, đại biểu Võ Văn Sen cho rằng, ngay trong năm 2008, TP cần bắt tay vào nghiên cứu xây dựng lộ trình khoa học giảm xe máy, tránh nói chung chung để kéo dài năm này qua năm khác. "Nếu TP thoát khỏi mê hồn trận xe máy, mở đường cho các đô thị cả nước, sẽ được lịch sử ghi nhận", ĐB Võ Văn Sen nói.
Đại biểu Nguyễn Việt Dũng đồng tình với quan điểm trên khi khẳng định giao thông của một thành phố văn minh không thể dựa trên xe cá nhân, đặc biệt là xe máy. Nghịch lý ở chỗ, về quy mô dân số, TP đã là siêu đô thị theo tiêu chuẩn thế giới, nhưng lưu lượng xe máy chắc chắn cao nhất thế giới. Phát triển giao thông TP đã thiếu tầm nhìn, không thể để sau này lại rút kinh nghiệm thiếu tầm nhìn. Đại biểu Đặng Văn Khoa cũng đồng tình với quan điểm giảm xe máy, nhưng cho rằng, một mặt cần nghiên cứu ngay, một mặt không được nóng vội, xa rời điều kiện thực tế.
Đại biểu Lê Nguyễn Minh Quang đặt vấn đề "về các công trình chậm trễ do đâu? Có phải, tại các ban quản lý dự án vẫn còn những người thiếu chuyên môn. Công tác quản lý, tổ chức cán bộ cần được xem lại". “Tại sao chỉ một gói thầu số 7 dự án Nhiêu Lộc - Thị Nghè mà lãnh đạo TP phải mất nhiều thời gian giải quyết đến thế. ĐB Quang đề nghị ngay trong quý I/2008, HĐND TP phải tổ chức hội nghị chuyên đề về quy trình tổ chức đấu thầu, thi công các dự án để ĐB biết vướng ở đâu để “trị bệnh” công trình chậm trễ. ĐB Đặng Văn Khoa cũng bức xúc: "Ngành giao thông công chính sắp tới sẽ triển khai một đại dự án theo quy hoạch giao thông đến 2020 là gần 30 tỉ USD, riêng trong 2 năm tới dự kiến đã là 8 tỉ USD. Trong khi đó, hiện rất nhiều dự án nho nhỏ chúng ta làm cũng rất ì ạch. Tôi thấy rất lo về nguồn nhân lực của ngành này. Nhưng không chỉ giao thông công chính, rất nhiều công trình khác cũng ì ạch, liên quan đến nhiều sở ngành khác".
Chia sẻ với những bức xúc của các đại biểu, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Nguyễn Thành Tài thẳng thắn: hiệu quả của việc thực hiện KT-XH được đo lường bằng chất lượng sống của người TP. Những vấn đề sẽ phải nói đi nói lại nhiều lần, như: kẹt xe, ngập nước, ô nhiễm môi trường. UBND TP cũng đã họp bàn vì sao có nhiều chuyện mà kỳ họp nào đại biểu cũng nêu ra, giải pháp đã có nhưng chúng tôi chưa lượng hóa được, chưa đưa ra lộ trình cụ thể để báo cáo HĐND TP. Do vậy, trong năm 2008, từng việc chúng tôi sẽ có lượng hóa thời gian hoàn thành, lộ trình và phương cách thực hiện.
Còn Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Hữu Tín cho biết: "Năng lực và trách nhiệm của cán bộ yếu là nguyên nhân tiến độ thực hiện công trình chậm”. Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Tín khẳng định: Ngoài cơ chế, chính sách, giải phóng mặt bằng, có phần tổ chức thực hiện. Không chỉ ĐB mà chính tôi cũng bức xúc, do vậy trong năm tới thành phố sẽ đột phá bằng biện pháp tăng cường thanh tra công vụ chứ không thể nói công trình chậm mà không rõ địa chỉ trách nhiệm…
Chiều 6-12, HĐND TPHCM đã thông qua 4 nghị quyết, gồm: Nghị quyết về tổng quyết toán ngân sách năm 2006, Kế hoạch biên chế sự nghiệp hành chính năm 2008, Quy định về một số chính sách hoạt động của HĐND TP và Chương trình giám sát của HĐND TP năm 2008. Riêng dự thảo Nghị quyết về dự toán và phân bổ ngân sách năm 2008 được dời lại đến buổi họp sáng 7-12 để thảo luận thêm.