Giới thiệu về cơ chế, chính sách thúc đẩy, tăng trưởng xanh tại TPHCM theo Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM Lê Thị Huỳnh Mai cho biết, triển khai các chỉ đạo Trung ương về Tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, TPHCM đã ban hành Quyết định số 4589/QĐ-UBND ngày 29/12/2022 về Phê duyệt Kế hoạch triển khai thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh hướng đến phát triển bền vững trên địa bàn TPHCM giai đoạn 2021 – 2030. Đồng thời, để tạo ra một hành lang thể chế mạnh mẽ, là chìa khóa để giải quyết các điểm nghẽn trong phát triển Thành phố và thúc đẩy tăng trưởng xanh, Thành phố đã cùng với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM với 44 cơ chế, chính sách trên 7 lĩnh vực khác nhau, trong đó có nhiều nội dung liên quan tăng trưởng xanh, phát triển bền vững trong các lĩnh vực quản lý đô thị, tài nguyên và môi trường, quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Về các chính sách liên quan đến phát triển giao thông xanh, đồng chí Lê Thị Huỳnh Mai thông tin Nghị quyết 98/2023/QH15 cho phép Thành phố ban hành chính sách khuyến khích, hỗ trợ, ưu đãi thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch và lộ trình thực hiện; thu mua, đổi phương tiện giao thông cũ sang phương tiện giao thông mới sử dụng năng lượng sạch để giảm ô nhiễm môi trường; đầu tư phát triển phương tiện giao thông công cộng kết hợp lộ trình hạn chế phương tiện giao thông cá nhân để hạn chế ùn tắc giao thông.

Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TPHCM Lê Thị Huỳnh Mai

Đồng thời, Nghị quyết 98 cũng quy định UBND TPHCM có thẩm quyền thực hiện việc hạn chế hoạt động phương tiện cơ giới đường bộ sử dụng nhiên liệu hóa thạch tham gia giao thông. Đây là cơ hội rất tốt cho các nhà đầu tư phát triển các phương tiện giao thông sử dụng năng lượng sạch (xe chạy điện, xe chạy bằng pin nhiên liệu hydro,...). Các chính sách này giúp TPHCM có thể chủ động linh hoạt trong việc kêu gọi, triển khai các thủ tục đầu tư PPP nhằm thu hút các nguồn vốn đầu tư từ các khu vực kinh tế ngoài nhà nước, trong đó có vốn của các nhà đầu tư nước ngoài, đẩy mạnh hợp tác công tư trong phát triển hạ tầng chiến lược, theo đúng mục tiêu Quốc hội đã đặt ra cho TPHCM.

Với cơ chế này, hiện nay TPHCM đang dự kiến thực hiện kêu gọi đầu tư theo hình thức BT đối với một số đoạn tuyến trên đường Vành đai 2 để khép kín đồng bộ trục giao thông huyết mạch này, đồng thời TPHCM cũng đã xác định danh mục 5 Dự án nâng cấp, mở rộng, hiện đại hóa công trình đường bộ hiện hữu áp dụng loại Hợp đồng BOT. Nghị quyết số 98/2023/QH15 cũng cho phép TPHCM được quyết định điều chỉnh mật độ xây dựng, chỉ tiêu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đối với khu vực đô thị hiện hữu.

Ngoài ra, Thành phố cũng có thể tạo nguồn thu từ bán tín chỉ cacbon hình thành từ các chương trình, dự án theo các cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ cacbon đầu tư từ nguồn vốn của ngân sách Thành phố được giao dịch với các nhà đầu tư trong nước, quốc tế.

Theo Giám đốc Sở KH-ĐT TPHCM Lê Thị Huỳnh Mai, đối với nguồn thu này, Nghị quyết 98 xác định nguồn thu từ giao dịch tín chỉ cacbon là nguồn thu ngân sách Thành phố được hưởng 100%, các khoản thu này không dùng để xác định tỷ lệ phần trăm đối với các khoản thu phân chia giữa ngân sách Trung ương và ngân sách Thành phố.

TS. Trương Minh Huy Vũ, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM

Về dự thảo Khung chiến lược và chính sách phát triển kinh tế xanh TPHCM đến năm 2030, TS. Trương Minh Huy Vũ, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM khẳng định, TPHCM nếu không đi đầu về các dự án về xanh, ý tưởng về xanh, thí điểm về xanh thì không thể nào thu hút được các nguồn lực, xu thế của thế giới về vấn đề này.

Về giải pháp đẩy mạnh phát triển kinh tế xanh Thành phố, theo đồng chí Trương Minh Huy Vũ, trong dự thảo đang được trình UBND có đề xuất 6 nhóm chính sách là nhóm giải pháp về nguồn lực (gồm tài chính xanh và nguồn nhân lực chất lượng xanh); Kết nối và hợp tác xanh (mạng lưới hệ thống thông tin, dữ liệu; chương trình thu hút đầu tư, kết nối hợp tác quốc tế; quan hệ kết nghĩa và thúc đẩy hợp tác); Nhóm giải pháp về tài nguyên (năng lượng “sạch và xanh”; nước sạch và hiệu quả sử dụng nước; “tuần hoàn” vật liệu); Nhóm giải pháp hành vi (tiêu dùng xanh và giao thông xanh); Tòa nhà xanh và hiệu quả năng lượng (tiêu chuẩn công trình xanh; Thí điểm xây dựng điều chỉnh biểu giá điện tăng bậc thang; nâng cao nhận thức về tiết kiệm năng lượng; thu gom và trao đổi các sản phẩm tiêu thụ điện kém hiệu quả) và nhóm giải pháp kinh tế trọng tâm (sản xuất xanh và công nghệ cao; khởi nghiệp, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; du lịch xanh; nông nghiệp và rừng; hệ sinh thái rừng ngập mặn Cần Giờ).

Về cách thức thực hiện, Viện đã đề xuất cơ chế hợp tác 4 nhà để nâng cao giá trị, phát triển bền vững kinh tế xanh: Nhà nước, nhà khoa học, doanh nghiệp và nhà đầu tư. Viện Nghiên cứu phát triển Thành phố rất ủng hộ và tương đồng với những đề xuất của Ngân hàng Thế giới, các dự án quản lý đô thị về xây dựng, năng lượng tái tạo, về hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Đây là những nền tảng quan trọng để thúc đẩy kinh tế xanh Thành phố phát triển nhanh.

Kết luận hội nghị, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi ghi nhận và đánh giá cao các chia sẻ thiết thực và hữu ích với tinh thần xây dựng của đại biểu và các chuyên gia tham dự. Đây là những bài học, kinh nghiệm, là cơ sở để Thành phố hoàn thiện hơn nữa việc triển khai, cụ thể hóa các nhiệm vụ Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo. Từ đó, Chính quyền Thành phố cùng cộng đồng doanh nghiệp sẽ cùng đồng lòng hành động khẩn trương hơn nữa, tăng cường phát huy sức mạnh hợp tác công tư để giúp Thành phố phát triển kinh tế tuần hoàn hướng tới phát triển xanh, bền vững. Chương trình Hội nghị xúc tiến đầu tư vì phát triển tăng trưởng xanh Thành phố là cơ hội lý tưởng để các doanh nghiệp và nhà đầu tư khám phá tiềm năng hợp tác và đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của TPHCM.

“Qua Hội nghị, UBND TPHCM sẽ rà soát lại hiện trạng và hoàn thiện các giải pháp đã được các chuyên gia đề xuất để giúp Thành phố nhanh chóng bắt kịp và hòa mình vào nhịp điệu phát triển chung của khu vực và thế giới, đưa Thành phố trở thành một “thành phố xanh” dựa trên cơ sở một nền “kinh tế xanh”. Đồng thời, triển khai hiệu quả các dự án tăng trưởng xanh của Thành phố trong thời gian tới nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Thành phố trên thị trường quốc tế và trong nước; với tầm nhìn mục tiêu trở thành hình mẫu một thành phố năng động, xanh, sạch, đáng sống ở khu vực và là điểm đến hấp dẫn các nhà đầu tư toàn cầu.” – Đồng chí Phan Văn Mãi nhấn mạnh.