Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công thương Phan Thị Thắng đánh giá, vùng Đông Nam bộ gồm 5 tỉnh liên kết, mặc dù chỉ chiếm hơn 7% tổng diện tích và gần 20% dân số cả nước, nhưng đây là vùng kinh tế năng động, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên, Thứ trưởng Phan Thị Thắng cũng chỉ ra những vấn đề còn tồn tại trong vùng cần giải quyết như tốc độ phát triển của vùng thời gian qua chưa tương xứng với tiềm năng; đóng góp của vùng trong GDP cả nước đang có xu hướng giảm, trong khi các tiềm năng dư địa, lợi thế còn đang rất nhiều, chưa khai thác hết. Bên cạnh đó, công nghiệp phát triển thiếu bền vững, chủ yếu là gia công, lắp ráp, giá trị gia tăng thấp. Công nghiệp hỗ trợ phát triển chậm. Phân bố khu chế xuất, khu công nghiệp chưa hợp lý (khu vực trung tâm vẫn tập trung các khu công nghiệp cần nhiều lao động, giá trị gia tăng thấp). Chưa làm chủ được công nghệ cao, công nghệ lõi, công nghệ nguồn trong những ngành chủ lực. Ngoài ra, mối quan hệ vùng và liên kết vùng trong lĩnh vực xúc tiến thương mại và phát triển xuất nhập khẩu còn chưa được quan tâm thỏa đáng.

Để tạo ra bước chuyển biến mới, có tính đột phá trong việc phát huy vị trí, vai trò quan trọng đặc biệt và khai thác có hiệu quả hơn tiềm năng, lợi thế phát triển của vùng, Thứ trưởng Bộ Công thương Phan Thị Thắng cho rằng, cần phải có hàng loạt các giải pháp, bao gồm các giải pháp thúc đẩy khoa học, công nghệ, liên kết chuỗi trong sản xuất nâng cao giá trị sản phẩm, liên kết vùng trong các hoạt động xúc tiến thương mại và xuất nhập khẩu theo quy mô chuyên nghiệp. Muốn vậy, vùng Đông Nam bộ cần phát huy tối đa các nguồn lực, thực thi hiệu quả các chương trình hành động mang tính đột phá.

Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Dũng cho biết, với vai trò là đầu tàu của nền kinh tế, là hạt nhân, cực tăng trưởng của vùng Đông Nam bộ, TPHCM luôn đi đầu trong công tác hội nhập kinh tế quốc tế và dẫn đầu về kim ngạch xuất nhập khẩu trong nhiều năm qua. Trong đó, năm 2023, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của TPHCM đạt 97,8 tỷ USD, trong đó kim ngạch xuất khẩu đạt 42,5 tỷ USD. Riêng 6 tháng năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của TPHCM đạt gần 49,9 tỷ USD, tăng 7,7% so với cùng kỳ năm 2023, trong ngạch xuất khẩu đạt 22 tỉ USD, tăng 10,2% so với cùng kỳ.

Theo đồng chí Nguyễn Văn Dũng, trong bối cảnh thế giới vẫn còn nhiều biến động, hoạt động xuất nhập khẩu năm 2024 và những năm tiếp theo dự báo tiếp tục phải đối diện với nhiều thách thức và xu hướng bảo hộ thương mại, yêu cầu của các thị trường nhập khẩu về tiêu chuẩn “xanh”, “bền vững” ngày càng khắt khe, TPHCM cùng cộng đồng doanh nghiệp đã và đang phối hợp, tận dụng các nguồn lực tự nhiên (đặc biệt là mặt hàng nông sản, lương thực, thực phẩm...), các hiệp định thương mại tự do (FTA) Việt Nam đã ký kết để cùng hợp tác phát triển.

Cũng theo đồng chí Nguyễn Văn Dũng, Nghị quyết số 24-NQ/TW của Bộ Chính trị đã xác định Đông Nam bộ là vùng kinh tế năng động, sáng tạo, đi đầu trong đổi mới và phát triển, đóng góp lớn vào tăng trưởng kinh tế, xuất khẩu, thu ngân sách nhà nước và giải quyết việc làm của cả nước. Nhận thức được tầm quan trọng về vị trí, vai trò của vùng, do vậy nhiệm vụ liên kết vùng Đông Nam bộ trong lĩnh vực xuất nhập khẩu là một trong những ưu tiên hàng đầu để nâng cao năng lực cạnh tranh của khu vực. Để thúc đẩy liên kết vùng hiệu quả, các địa phương trong vùng cần tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm như: phát triển các sản phẩm chủ lực của vùng, xây dựng các cơ chế hợp tác chặt chẽ, nâng cấp, phát triển hạ tầng giao thông, dịch vụ logistics, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa...

Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Văn Dũng phát biểu tại hội nghị

Tại hội nghị, các diễn giả đến từ các cơ quan thuộc Bộ Công thương, Sở Công thương TPHCM, Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài… và các chuyên gia, hiệp hội doanh nghiệp đã tập trung trao đổi, bàn thảo các giải pháp tăng cường hiệu lực, hiệu quả các hoạt động xúc tiến thương mại quy mô vùng, có tính liên kết chặt chẽ với các hoạt động xúc tiến thương mại khu vực và quốc gia. Cùng với đó, tăng cường kết nối các khu công nghiệp, khu chế xuất để hình thành các cụm liên kết ngành công nghiệp xuất khẩu của vùng, liên kết xúc tiến thương mại quy mô vùng, phát triển dịch vụ logistics gắn với tăng cường liên kết vùng.

Đồng thời, đưa ra các giải pháp, khuyến nghị tăng cường sự tham gia phối hợp của các doanh nghiệp đầu mối thu mua, phân phối, xuất nhập khẩu, thương mại điện tử trong việc phân phối xuất khẩu các sản phẩm vùng Đông Nam bộ... Qua đó, góp phần nâng cao thương hiệu hàng hóa xuất khẩu, đưa các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu tham gia sâu và hiệu quả vào các khâu có giá trị gia tăng cao trong chuỗi giá trị toàn cầu. Ngoài ra, các cơ quan thuộc Bộ Công thương đã chia sẻ các thông tin thị trường, xu hướng thương mại quốc tế, cơ hội xuất khẩu, hỗ trợ các doanh nghiệp khai thác có hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do mà nước ta đã ký kết, cũng như tận dụng các cơ hội thị trường nước ngoài và xúc tiến thương mại…