Trước khi cho ý kiến về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày báo cáo về việc giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự thảo Luật Tổ chức Tòa án Nhân dân (sửa đổi).

Theo đó, tại kỳ họp thứ 6 (tháng 11/2023), Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự án luật này. Ngay sau kỳ họp, thực hiện chỉ đạo của UBTVQH, Thường trực Ủy ban Tư pháp đã chủ trì, phối hợp với Tòa án Nhân dân tối cao và các cơ quan hữu quan nghiên cứu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, tổ chức hội thảo, lấy ý kiến một số cơ quan, tổ chức liên quan để có thêm thông tin và cơ sở thực tiễn phục vụ công tác giải trình, tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện dự thảo luật.

Báo cáo về việc giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự thảo Luật Tổ chức Tòa án Nhân dân (sửa đổi) nêu rõ, đây là dự án luật lớn, có nhiều chính sách, quy định mới về tổ chức và hoạt động của Tòa án nhân dân, liên quan đến tổ chức và hoạt động của một số cơ quan (như cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Cơ quan thi hành án dân sự) và liên quan tới nhiều luật khác (như luật tổ chức của một số cơ quan và các luật tố tụng).

Trong quá trình soạn thảo luật, Thường trực Ủy ban Tư pháp, Tòa án Nhân dân tối cao, các cơ quan hữu quan đã xác định một số nguyên tắc làm cơ sở cho việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật như: thể chế hóa quan điểm, chủ trương, Nghị quyết của Đảng, nhất là về cải cách tư pháp và Nghị quyết 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới (Nghị quyết 27); khắc phục những vướng mắc, bất cập của thực tiễn. Nghiên cứu để đưa vào dự thảo Luật những nội dung đã chín, đã rõ, được thực tiễn kiểm nghiệm và có sự thống nhất cao theo tinh thần Nghị quyết 27…

Ngoài một số nội dung lớn về tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, Thường trực Ủy ban Tư pháp của Quốc hội báo cáo xin ý kiến UBTVQH tại phiên họp lần này về 7 nội dung.

Tại phiên họp, các đại biểu đã cho ý kiến góp ý về một số nội dung quy định tại dự thảo Luật Tổ chức Tòa án Nhân dân (sửa đổi) như: quy định Tòa án thực hiện quyền tư pháp; thu thập tài liệu, chứng cứ trong giải quyết vụ án hình sự, hành chính, vụ việc dân sự và các vụ việc khác thuộc thẩm quyền của Tòa án; đổi mới Toà án nhân dân cấp tỉnh, Toà án nhân dân cấp huyện theo thẩm quyền xét xử; Tòa án nhân dân sơ thẩm chuyên biệt; về ngạch, bậc Thẩm phán; bậc Thẩm tra viên Tòa án, Thư ký Tòa án; Hội thẩm quân nhân; tên gọi tòa án nhân dân các cấp; rà soát các quy định mới trong dự thảo luật đảm bảo phù hợp với hệ thống pháp luật hiện hành...

Chiều cùng ngày, tại Nhà Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chủ trì cuộc làm việc với các cơ quan hữu quan nhằm rà soát công tác chuẩn bị tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại phiên họp thứ 31 của UBTVQH.

Đại diện lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao, các bộ, ngành liên quan tham dự phiên họp

Theo chương trình phiên họp thứ 31, UBTVQH sẽ dành một ngày làm việc (ngày 18/3) để tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với các nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực trách nhiệm của Bộ Tài chính và Bộ Ngoại giao.

Đối với nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực trách nhiệm của Bộ Tài chính, UBTVQH sẽ tập trung chất vấn về: công tác quản lý, giám sát hoạt động kinh doanh bảo hiểm và các hoạt động dịch vụ thuộc lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm nhân thọ; việc thẩm định, cấp phép hoạt động của các công ty làm dịch vụ liên quan đến tài chính; việc thực hiện pháp luật đối với hoạt động kinh doanh xổ số, đặt cược, casino và trò chơi điện tử có thưởng; thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan; phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; công tác quản lý giá và việc quyết định giá hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá.

Đối với nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực trách nhiệm của Bộ Ngoại giao, UBTVQH sẽ chất vấn về: công tác bảo hộ công dân Việt Nam ở nước ngoài; tình trạng vi phạm pháp luật của công dân Việt Nam ở nước ngoài và của người nước ngoài tại Việt Nam; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của ngư dân Việt Nam; thực trạng việc triển khai các thỏa thuận song phương, đa phương và giải pháp thúc đẩy thực hiện các thỏa thuận hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư; công tác hỗ trợ mở rộng thị trường hàng hóa xuất khẩu, hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tránh bị lừa đảo; hoạt động xúc tiến và quảng bá du lịch Việt Nam với thế giới và việc miễn thị thực nhập cảnh cho công dân các nước vào Việt Nam để phát triển du lịch; công tác quản lý, sắp xếp, kiện toàn, nâng cao trình độ, năng lực tổ chức bộ máy ngành ngoại giao; giải pháp tăng cường phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động ngoại giao.

Phát biểu tại cuộc làm việc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, chất vấn và trả lời chất vấn là công tác thường xuyên trong hoạt động của Quốc hội, UBTVQH. Mục tiêu của phiên chất vấn và trả lời chất vấn là làm rõ thực trạng, đề ra giải pháp để các cơ quan nhà nước thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình một cách tốt hơn. Nhấn mạnh điều này, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, công tác điều hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn cần bám sát những nội dung đã đề ra; các bộ trưởng chuẩn bị kỹ lưỡng, trả lời ngắn gọn, đúng trọng tâm.