Gian nan đi tìm mộ liệt sĩ
Thời gian qua, việc tìm kiếm, quy tập HCLS gặp nhiều khó khăn. Những thông tin về mộ liệt sỹ từ nhiều nguồn, nhiều đối tượng khác nhau, nhân chứng trực tiếp còn ít, chủ yếu dựa vào người cao tuổi. Một số phiên hiệu đơn vị không có trong dữ liệu giải mã của Bộ Quốc phòng. Địa hình, địa vật thay đổi nhiều do quá trình phát triển kinh tế - xã hội và tác động của thời tiết, khí hậu… Những nguyên nhân trên đã gây rất nhiều khó khăn cho Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu, Ban Chỉ đạo 515 Quân khu, Đảng bộ, chính quyền, Ban Chỉ đạo 515 các tỉnh, thành phố và Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 515 các cấp trên địa bàn Quân khu. Song với quyết tâm hành động, thống nhất cao về quan điểm, nhận thức, trách nhiệm, coi công tác tìm kiếm quy tập và xác định danh tính HCLS còn thiếu thông tin là một chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước, việc làm đầy nhân văn đối với sự hy sinh, cống hiến máu xương của các thế hệ cha anh cho nước Việt Nam hòa bình, thống nhất.
Các Đội K thuộc Quân khu 7 thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tại các tỉnh thuộc Vương quốc CampuchiaTừ nơi rừng sâu, núi thẳm, địa bàn cách trở như Bình Phước, Tây Ninh, Lâm Đồng, Bình Thuận, Long An, đến các khu vực tập trung, các đô thị lớn ở Đồng Nai, Bình Dương, TPHCM, Bà Rịa - Vũng Tàu, mỗi khi có thông tin là hình ảnh người chiến sĩ dãi nắng dầm mưa, dốc toàn tâm toàn lực để tìm kiếm. Niềm vui, hạnh phúc như vỡ òa khi tìm thấy kỷ vật, hài cốt, danh tính của các liệt sĩ, có thể kể ra các đợt quy tập số lượng lớn, tìm thấy 49 HCLS trên địa bàn các huyện Lộc Ninh, Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước trong năm 2021; 31 bộ HCLS được ở huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai trong năm 2022, hay ở Tây Ninh, Long An, TPHCM liên tục trong mấy năm gần đây tìm thấy thêm nhiều HCLS. Tuy nhiên, cũng không ít lần thất vọng về một số khu vực mộ tập thể do phía cựu binh các nước cung cấp như: Bắc Tân Uyên, tỉnh Bình Dương; Cầu Lộc Ninh, Suối Đá, tỉnh Tây Ninh; Sân bay Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước; sân bay Tân Sơn Nhất, TPHCM; Bệnh viện K76A, tỉnh BR-VT… đã tổ chức khảo sát, tìm kiếm nhiều lần nhưng không có kết quả.
Các Đội K thuộc Quân khu 7 thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tại các tỉnh thuộc Vương quốc CampuchiaTrên các tỉnh ở nước bạn Campuchia, hành trình đi tìm đồng đội còn gian nan gấp bội phần, một ngày làm việc của các Đội chuyên trách thuộc Quân khu 7 gồm: Đội K70; K71; K72; K73 thường bắt đầu từ lúc gà rừng vừa cất tiếng gáy và kết thúc khi trời đã tối mịt. Nơi ăn nghỉ còn thiếu thốn, tạm bợ, một số chỗ còn phải ở nhờ trong các nhà chùa, từ nơi ở đến điểm tìm kiếm quy tập có nơi cách xa 50 đến 60 km. Quá trình thực địa cũng không kém phần gian khổ, nguy hiểm, hầu hết các ngọn núi nơi bộ đội tìm kiếm HCLS đều có bom mìn sót lại sau chiến tranh và rắn rết, côn trùng.
Lễ truy điệu và an táng hài cốt liệt sĩ tỉnh Long An năm 2022Theo như lời kể của Thượng úy Quân nhân chuyên nghiệp Nguyễn Tấn An, Tiểu đội trưởng Công binh, Đội K73, Bộ CHQS tỉnh Long An, trong một lần các anh phát hiện HCLS nằm bên vách đá, chỉ duy nhất một con đường mòn để đi lên nhưng bị cây cối bao phủ, khi đến vị trí đào tìm, sử dụng máy dò tìm phát hiện một quả mìn vướng nổ. Dùng thuổng kiểm tra, phát hiện thêm 3 quả mìn đè nổ, đây là loại mìn có vỏ bằng nhựa nên máy dò không thể phát hiện, nếu không rà phá kịp thời thì mìn có thể phát nổ, nguy hiểm tới tính mạng anh em.
Không chỉ làm tốt công tác tìm kiếm quy tập HCLS, các Đội K của Quân khu 7 đã làm tốt công tác dân vận, giao lưu văn hóa thể thao, khám bệnh, tặng quà cho Nhân dân. Những việc làm đó đã chạm đến trái tim của Nhân dân và các đơn vị LLVT của bạn, làm cho hình ảnh Bộ đội Việt Nam, “Đội quân nhà Phật” luôn tỏa sáng. “Ngày xưa Việt Nam - Campuchia cùng chia nhau hạt muối, ngày nay chúng ta cùng hút chung điếu thuốc, Chính quyền và các đơn vị Quân đội Hoàng gia Campuchia sẽ luôn đồng hành cùng các lực lượng của Quân khu 7 thực hiện tốt nhiệm vụ, để những người con anh dũng của Việt Nam sớm được về đoàn tụ với người thân”. Đó là khẳng định từ các vị lãnh đạo Quân đội Hoàng gia Campuchia và các tỉnh thuộc Vương quốc Campuchia với Bộ Tư lệnh Quân khu 7.
Đón các anh về hòa vào lòng đất mẹ
Giai đoạn 2013 đến nay, các đơn vị, địa phương đã phân tách, cung cấp danh sách trên 50.000 liệt sĩ an táng trong các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn Quân khu 7 cho các đơn vị, địa phương trong cả nước. Ban Chỉ đạo 515 các tỉnh, thành phố trên địa bàn Quân khu 7 đã tiếp nhận, xử lý, khai thác thông tin; xác minh, kết luận gần 15.000 thông tin về liệt sĩ và nơi chôn cất hài cốt liệt sĩ, tổ chức hàng trăm cuộc hội thảo kết luận địa bàn. Huy động hàng ngàn ca máy xúc, gần 300 ngàn lượt cán bộ, chiến sĩ các cơ quan, đơn vị, tổ chức, đoàn thể trong và ngoài quân đội tham gia khảo sát, tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sĩ trên 1.600 đợt với gần 4000 điểm đào tìm cả trong và ngoài nước. Kết quả tìm kiếm quy tập được gần 5.000 HCLS, trong đó có 418 HCLS biết tên.
Lễ truy điệu và an táng hài cốt liệt sĩ tỉnh Long An năm 2022Khi tìm kiếm và cất bốc, các HCLS đều được gói buộc cẩn thận, tỉ mỉ, bảo quản ở những nơi trang nghiêm trong các nhà tưởng niệm ở các nghĩa trang liệt sĩ. Ở trên đất bạn, mỗi Đội K đều đầu tư làm các phòng thờ, tiêu biểu như Đội K72, Bộ CHQS tỉnh Bình Phước; Đội K73, Bộ CHQS tỉnh Long An đã được các cấp quan tâm, doanh nghiệp hỗ trợ để xây dựng nhà quàn HCLS trang trọng và hàng ngày nhang khói cho các liệt sĩ, trước khi kết thúc các đợt tìm kiếm quy tập, đưa các anh hồi hương trở về nước. Đặc biệt với tình cảm trân quý, các nhà chùa ở Campuchia đều tổ chức các lễ cầu siêu cho các liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam.
Đón các anh về được hai bên tổ chức trang nghiêm ngay từ khu vực các cửa khẩu quốc tế giáp với biên giới hai nước Việt Nam - Campuchia. Những buổi lễ truy điệu và an táng các liệt sĩ được Quân khu 7, Đảng bộ, chính quyền các tỉnh, thành phố trên địa bàn Quân khu tổ chức chu đáo, trọng thị thể hiện sâu sắc lòng biết ơn đối với các liệt sĩ.
Lễ truy điệu và an táng hài cốt liệt sĩ tỉnh Long An năm 2022Có những cuộc chia ly đằng đẵng nhiều năm tháng, có những người mẹ, người vợ mỏi mòn chờ đợi tin con, chồng… và thật ấm lòng khi được đón những người con anh dũng trở về. Những cuộc hội ngộ đẫm nước mắt nghẹn ngào cảm xúc, từ nay các anh, những linh hồn bất tử sẽ được hòa vào lòng đất mẹ, được chở che bởi hồn thiêng sông núi ngàn năm đất Việt.
Đó là khát vọng và động lực để các thế hệ cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang Quân khu 7 và Nhân dân các tỉnh, thành phố trên địa bàn tích cực đẩy mạnh các hoạt động đền ơn đáp nghĩa; tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ cả trong và ngoài nước, phấn đấu đến năm 2030 tổ chức khảo sát, tìm kiếm, quy tập trên 80% các vị trí, khu vực có thông tin mộ liệt sĩ trong nước và cơ bản kết thúc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở ngoài nước.