TPHCM đề ra giải pháp tăng tỷ lệ giải ngân đầu tư công năm 2024

Báo cáo với tổ công tác số 3, đồng chí Phan Văn Mãi, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TPHCM cho biết, năm 2024, Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch vốn cho thành phố là 79.263 tỷ đồng, thành phố đã giao vốn 100% và tính đến thời điểm này đã giải ngân 16.871 tỷ đồng, chiếm 21,29%. Tỷ lệ này rất thấp so với kế hoạch của thành phố và mức trung bình chung của cả nước.

Lý giải nguyên nhân này, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi cho rằng, do đặc thù của thành phố là vốn lớn và thành phố được đưa vào kế hoạch 2 kỳ. Số lượng vốn tăng hơn 100.000 tỷ nằm ở năm 2023 và đến cuối năm 2023 thì mới triển khai các kế hoạch chuẩn bị đầu tư cho nên nguồn vốn lớn và bố trí chậm trong trung hạn nên chuẩn bị đầu tư cũng chậm. Ngoài ra, công tác giải phóng mặt bằng và một số trường hợp chậm là do phải chờ các luật sửa đổi.

Bên cạnh đó còn có nguyên nhân chủ quan là điều hành của UBND trong việc đề xuất bổ sung vào trung hạn vốn, vào kế hoạch vốn hàng năm còn chậm. Sự điều hành của UBND và trách nhiệm, sự phối hợp của các sở, ngành trong giải quyết các thủ tục về chuẩn bị dự án và triển khai dự án, rất mất thời gian. Công tác quy hoạch, công tác đất đai, các thủ tục khác khi đi vào những chi tiết như giấy phép môi trường, đánh giá tác động môi trường, điều chỉnh quy hoạch 1/500, 1/2000, mất nhiều thời gian.

Một nguyên nhân nữa là sự điều hành của chủ đầu tư đối với các nhà thầu giải quyết các vấn đề như vấn đề thiếu cát, thiếu nguyên liệu. Thành phố đã họp, giao các ban quản lý dự án phải làm việc với từng nhà thầu, lên kế hoạch, tiến độ, xác định vướng mắc tháo gỡ và đã có phân công các sở, ngành, phân công Phó Chủ tịch phụ trách để tháo gỡ.

Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi báo cáo tại cuộc họp

Về giải pháp để thành phố thực hiện được giải ngân đạt được chỉ tiêu 95% trong thời gian còn lại rất ngắn, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi báo cáo, thành phố có hơn 79.000 tỷ đồng, giải ngân được hơn 16.000 tỷ đồng, còn gần 63.000 tỷ đồng. Phần còn lại nằm ở nhóm dành cho giải phóng mặt bằng là khoảng 30.000 tỷ, chiếm phân nửa số còn lại. Thành phố sẽ tiếp tục rà soát để làm thủ tục đạt được 30.000 tỷ đồng.

Còn lại là các dự án chuyển tiếp đang đúng tiến độ đạt được 9.600 tỷ đồng; nhóm khởi công mới còn 8.000 tỷ đồng; nhóm vướng mắc về quy hoạch của thành phố khoảng 4.600 tỷ đồng, thành phố sẽ tập trung gỡ và đạt được.

“Ngay thời điểm này thì thành phố không điều chỉnh chỉ tiêu nhưng thành phố hiểu rằng sẽ rất khó đạt được 95% bởi vì 6.800 tỷ đồng này đã chiếm tỷ lệ 8% rồi nhưng thành phố cũng sẽ phấn đấu là điều hành ở mức từ 80 - 90%” - Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi nêu.

Giải ngân chậm do công tác tổ chức triển khai thực hiện còn nhiều bất cập

Báo cáo từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, tổng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước (NSNN) năm 2024 được Quốc hội và Thủ tướng Chính phủ giao cho 6 địa phương trong vùng Đông Nam bộ: 128.580,455 tỷ đồng, trong đó: 11.445,817 tỷ đồng vốn ngân sách Trung ương (NSTƯ) trong nước; 1.185,307 tỷ đồng vốn nước ngoài và 115.949,307 tỷ đồng vốn ngân sách địa phương (NSĐP).

Số vốn đã phân bổ chi tiết của 6 địa phương trong vùng Đông Nam bộ: 147.371,013 tỷ đồng, trong đó: 11.448,817 tỷ đồng vốn NSTƯ trong nước; 1.140,670 tỷ đồng vốn nước ngoài và 134.789,526 tỷ đồng vốn NSĐP, đạt 114,61% kế hoạch. Trong đó, có 4 địa phương (TPHCM, Bình Dương, Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu) đã phân bổ hết kế hoạch vốn được Thủ tướng Chính phủ giao; 5 tỉnh phân bổ NSĐP tăng so với kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao do tăng thu các nguồn do địa phương quản lý (Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu).

Theo số liệu giải ngân của Bộ Tài chính ngày 25/9/2024 (có thể khác với báo cáo của các địa phương do không cùng một thời điểm báo cáo), tổng số vốn ước giải ngân đến 30/9/2024 của 6 địa phương trong vùng: 45.594,133 tỷ đồng, đạt 35,46% kế hoạch (thấp hơn mức bình quân cả nước là 47,29%).

Nhìn chung, các khó khăn, vướng mắc trong giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 của 6 địa phương trong vùng Đông Nam bộ cũng là các khó khăn, vướng mắc chung của cả nước, đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tại các phiên họp Chính phủ thường kỳ, Hội nghị của Thường trực Chính phủ về thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công năm 2024. Tuy nhiên, nguyên nhân giải ngân chậm vẫn là do công tác tổ chức triển khai thực hiện tại các địa phương còn nhiều bất cập; cùng mặt bằng pháp lý có bộ, cơ quan trung ương, địa phương giải ngân tốt nhưng vẫn có những bộ, cơ quan trung ương, địa phương có tỷ lệ giải ngân chưa tốt; trong một số thời điểm, tại một số dự án, một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quyết liệt, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chưa được đề cao, chưa rõ nét.