Thảo luật về Luật đầu tư công, tại tổ TPHCM, đại biểu (ĐB) Nguyễn Thị Lệ, Chủ tịch HĐND TPHCM ủng hộ việc cho phép tách việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập, bởi sẽ giúp địa phương chủ động hơn để giải quyết nhanh những vấn đề vướng mắc. Điều này thể hiện rõ tính hiệu quả khi thành phố thực hiện dự án Vành đai 3 cũng như nhiều dự án khác - đó là tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện rất nhanh. “Bình thường, đây là một trong những giai đoạn rất phức tạp và mất nhiều thời gian nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ cũng như chi phí thực hiện dự án” – Chủ tịch HĐND TPHCM nói và cho rằng, cần quy định một số điều kiện để đảm bảo hiệu quả, tránh lãng phí vốn.

Còn theo ĐB Dương Ngọc Hải, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TPHCM, qua thực tiễn, thủ tục đầu tư hiện còn quá phức tạp, rườm rà, quá nhiều thủ tục hành chính, làm kéo dài thời gian đầu tư. Bên cạnh đó, một số nội dung chưa quy định cụ thể, rõ ràng về thẩm quyền, trình tự, thủ tục chưa đồng bộ khiến cho còn nhiều cách hiểu khác nhau. Chính việc này đã tạo ra sự đùn đẩy và tạo ra cơ chế “xin-cho” giữa địa phương và các bộ, ngành; giữa các bộ, ngành với nhau. Từ những vướng mắc nêu trên, ĐB đồng ý cao với nội dung sửa đổi luật, làm sao phải phân cấp, phân quyền mạnh từ trung ương tới địa phương với tinh thần “địa phương quyết, địa phương làm và địa phương chịu trách nhiệm”. Trên cơ sở đó cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính và tháo gỡ được tất cả những khó khăn, vướng mắc mà các địa phương đang gặp phải để đẩy nhanh các dự án đầu tư.

Các ĐB cũng ủng hộ quy định thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ giao một UBND cấp tỉnh là cơ quan chủ quản thực hiện dự án trên địa bàn từ 2 đơn vị hành chính cấp tỉnh trở lên.

Đại biểu Nguyễn Thị Lệ, Chủ tịch Hội đồng Nhân dân TPHCM

ĐB Nguyễn Anh Tuấn (Bắc Ninh), Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh đồng ý việc phân cấp, phân quyền mạnh trong đầu tư công. “Hiện nay theo Nghị quyết của Quốc hội, chúng tôi đang thực hiện dự án đầu tư cầu kênh vàng nối giữa Bắc Ninh và Hải Dương. Đã có chủ trương của Quốc hội rồi nhưng quy trình, thủ tục mất gần ba năm, vừa rồi mới khởi công được. Do đó, tôi cho rằng, đối với những địa phương đã cân đối được ngân sách và điều tiết về Trung ương, có nhu cầu phát triển hạ tầng chiến lược liên vùng để đảm bảo cái kết nối vùng thì việc cho UBND cấp tỉnh làm chủ trương đầu tư các công trình liên vùng là cần thiết. UBND cấp huyện đầu tư các công trình giữa 2-3 huyện cũng là cần thiết”, ĐB Nguyễn Anh Tuấn phát biểu.

Đối với những dự án lớn, có tầm quan trọng, theo ĐB Nguyễn Anh Tuấn, quá trình chuẩn bị đầu tư và tổ chức thực hiện đầu tư phải có ý tưởng từ cái khóa trước thì đến khóa sau mới đủ điều kiện chuẩn bị về nguồn vốn, mặt bằng và khởi công được. Nếu đợi đến Đại hội Đảng bộ xong, chờ chủ trương của Nghị quyết Đại hội mới bắt đầu thực hiện chuẩn bị đầu tư thì đến cuối nhiệm kỳ chưa xong đối với công trình quy mô lớn. Do đó ĐB đồng tình hạn mức chuyển tiếp giữa hai kỳ trung hạn tối đa là 50%, bởi chúng ta có kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm và có chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm.

Theo quy định hiện nay của Luật Đầu tư công, thẩm quyền quyết định điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách Trung ương giữa các bộ, cơ quan trung ương và địa phương là của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Thực tiễn triển khai cho thấy, thời gian để xử lý toàn bộ quy trình điều chỉnh mất nhiều thời gian (trung bình mất khoảng 6 - 7 tháng để thực hiện 11 bước), gây ảnh hưởng đến tính kịp thời trong việc phân bổ và giải ngân kế hoạch vốn.

Do đó, Chính phủ trình phân cấp việc điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giữa các bộ, cơ quan trung ương và địa phương từ Ủy ban Thường vụ Quốc hội sang cho Thủ tướng nhằm cắt giảm trình tự, thủ tục, tạo sự chủ động cho Thủ tướng Chính phủ. Việc phân cấp trong đầu tư công này sẽ cắt giảm được nhiều trình tự, thủ tục (giảm được 5 bước, giảm thời gian khoảng 3 tháng), sớm điều chỉnh kế hoạch vốn để các bộ, cơ quan trung ương và địa phương có căn cứ thực hiện, qua đó đẩy mạnh giải ngân, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Đề xuất này được nhiều ĐB nhất trí.

Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh Nguyễn Anh Tuấn phát biểu tại phiên thảo luận tổ

Về thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, dự thảo luật quy định theo hướng: phân cấp thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án nhóm A do bộ, cơ quan trung ương quản lý có tổng mức đầu tư dưới 10.000 tỷ đồng (từ Thủ tướng Chính phủ) cho người đứng đầu bộ, cơ quan trung ương; phân cấp thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư dự án nhóm B, nhóm C do địa phương quản lý (từ HĐND) cho UBND. Về vấn đề này, một số ĐB cho rằng, việc nâng quy mô vốn đầu tư tương ứng với các dự án quan trọng quốc gia, nhóm A, nhóm B, nhóm C và phân cấp thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư các dự án này của dự thảo luật cần phải được đánh giá kỹ lưỡng để bảo đảm phù hợp với khả năng, năng lực thẩm định, đánh giá của cơ quan, người có thẩm quyền được giao quyết định, bảo đảm tính khả thi và hiệu quả quản lý vốn đầu tư công.

Bên cạnh đó, quy định của Luật Đầu tư công hiện hành giao HĐND quyết định chủ trương đầu tư dự án, Chủ tịch UBND cùng cấp quyết định đầu tư dự án là một biện pháp để kiểm soát quyền lực. Do đó, nếu quy định phân cấp thẩm quyền cho UBND cùng cấp như tại dự thảo luật thì cần có cơ chế kiểm soát quyền lực để tránh việc lạm quyền trong việc quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương.

Về Luật sửa 7 Luật (Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán; Luật Kế toán; Luật Kiểm toán độc lập; Luật Ngân sách nhà nước; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; Luật Quản lý thuế; Luật Dự trữ quốc gia), các ý kiến đều tán thành với đề xuất của Chính phủ. Trước sự thay đổi và phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập kinh tế quốc tế thì các văn bản pháp luật về tài chính đã bộc lộ một số khó khăn, vướng mắc cần phải được rà soát và nghiên cứu để sửa đổi, bổ sung.