Các đại biểu tham dự hội thảo. (Thanhuytphcm.vn) - Ngày 22/11, Sở Giáo dục – Đào tạo TPHCM tổ chức Hội thảo khoa học "Dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục với chủ đề “Từ thử thách đến đột phá". Tại hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng, AI hỗ trợ hữu hiệu cho hoạt động giáo dục, tuy nhiên nó cũng đem lại những thách thức. Cần nhìn rõ những thách thức để có giải pháp để vận dụng AI hiệu quả và đúng hướng.
Nâng cao chất lượng dữ liệu
Phó Giám đốc Sở Giáo dục – Đào tạo TPHCM, ông Nguyễn Bảo Quốc cho biết, Sở Giáo dục – Đào tạo quản lý mạng lưới các trường học với tổng quy mô hơn 1,7 triệu học sinh nên việc triển khai giải pháp nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục trở nên cấp thiết. TP triển khai các giải pháp AI trong giáo dục – đào tạo, trong đó có việc sử dụng AI trong phân tích dữ liệu hành vi và định hướng học tập. Nhận ra tiềm năng của AI trong việc giải quyết các thách thức về giáo dục, Sở Giáo dục – Đào tạo đã đặt mục tiêu triển khai các giải pháp AI trên toàn bộ lĩnh vực giáo dục – đào tạo. Tuy nhiên, quá trình này cũng gặp những thách thức đáng kể, trong đó có hạn chế về cơ sở hạ tầng, các ràng buộc về chính sách trong việc mua phần cứng cần thiết và các cân nhắc về tài chính khi sử dụng các dịch vụ AI dựa trên đám mây... Trước những khó khăn này, Sở Giáo dục – Đào tạo đã tận dụng các nguồn dữ liệu lớn có sẵn của ngành để phát triển và triển khai các giải pháp AI. Cùng với đó là vận dụng các mô hình hợp tác để huy động nguồn lực triển khai. Việc mở rộng tích hợp dữ liệu trên nhiều nền tảng, nâng cao chất lượng dữ liệu và thúc đẩy các nỗ lực hợp tác là rất quan trọng trong việc hiện thực hóa toàn bộ tiềm năng của AI trong giáo dục...
Theo đại diện của Sở Giáo dục – Đào tạo TP, việc tích hợp AI vào giáo dục đặt ra những câu hỏi quan trọng về quyền riêng tư, bảo mật dữ liệu và đạo đức sử dụng công nghệ. Cần đảm bảo rằng thông tin cá nhân của học sinh được bảo vệ và việc sử dụng AI không dẫn đến sự bất bình đẳng trong tiếp cận giáo dục. Ngoài ra, cần cân nhắc về vai trò của giáo viên trong môi trường giáo dục ứng dụng AI, làm sao để công nghệ trở thành công cụ hỗ trợ chứ không thay thế con người. Điều này đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực giáo dục – đào tạo vốn lấy con người làm mục tiêu và trung tâm.
Trình bày tham luận "Phân tích một số mô hình chuẩn hóa kiến thức trên thế giới để định danh đơn vị kiến thức hướng đến xây dựng kho học liệu số theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018", Chánh Văn phòng Sở Giáo dục – Đào tạo TP Hồ Tấn Minh cho biết, việc xây dựng một kho học liệu số thống nhất góp phần số hóa tài liệu giáo dục là điều cần thiết. Điều này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho việc truy cập, phân phối và tái sử dụng kiến thức mà còn đảm bảo sự phù hợp giữa nội dung học liệu với chương trình giáo dục, tối ưu hóa quá trình giảng dạy và học tập trên nền tảng số, hỗ trợ đắc lực cho quá trình chuyển đổi số trong giáo dục. Để thực hiện thành công xây dựng kho học liệu, cần xem xét đến các yếu tố khách quan, chủ quan; đảm bảo về các nguồn lực: nhân lực, vật lực, tài lực và các điều kiện để duy trì hệ thống vận hành. Một kho học liệu số được định danh và phong phú về nội dung sẽ là nền tảng căn bản để tiếp tục hoàn thiện một khung đánh giá năng lực tổng thể, toàn diện, đáp ứng yêu cầu các mục tiêu chung của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục Việt Nam.
Đại biểu phát biểu tại hội thảo. Tập huấn, đào tạo giáo viên để hiểu biết về AI
Chia sẻ về kết quả ứng dụng AI trong giáo dục, Tổng Giám đốc EMG Education Nguyễn Phương Lan, cho biết, đơn vị đã ứng dụng AI trong giảng dạy tiếng Anh. Cụ thể là ứng dụng AI tạo sinh để thực hành kiến thức và nhận xét về bài làm của học sinh. Chatbot AI cung cấp cho học sinh cơ hội sử dụng các kỹ năng tiếng Anh của mình một cách tương tác, giống như phương thức xảy ra trong cuộc sống đời thật nhưng học sinh giảm bớt nỗi lo lắng khi phải thực hiện những nội dung này trước lớp hoặc với người bản ngữ.
Giám đốc công nghệ (Bộ Giáo dục Singapore) ông Jason See cho rằng, AI chỉ là công cụ, là một cấu phần trong cuộc sống hiện nay. Do đó, học sinh và giáo viên cần phải biết, hiểu và sử dụng một cách hợp lý. AI không thể thay thế giáo viên, khi giáo viên ứng dụng chúng vào công việc thì chúng là công cụ mạnh mẽ để chuyển đổi số giáo dục. Tuy nhiên nếu không cẩn thận trong ứng dụng AI sẽ khiến giáo dục chệch hướng. Vì vậy, việc tập huấn, đào tạo giáo viên để hiểu biết về AI rất quan trọng.
Tại hội thảo, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin-Bộ Giáo dục - Đào tạo Nguyễn Sơn Hải đánh giá, Sở Giáo dục - Đào tạo TPHCM đã rất chủ động, tiên phong, tiếp cận các công nghệ mới trong ngành giáo dục - đào tạo. Hiện nhiều người đã thay đổi cách nghĩ về AI. Trước đây, có ý kiến cho rằng nó sẽ thay thế con người nên có người có cảm giác sợ công nghệ nhưng bây giờ AI là một công cụ hữu hiệu phục vụ việc học, còn cách dùng là mỗi người quyết định.
Ông Đỗ Sơn Hải cho rằng, AI hỗ trợ hữu hiệu cho hoạt động giáo dục, tuy nhiên nó cũng đem lại những thách thức. Trong đó, nếu quá lạm dụng chúng trong hoạt động giáo dục, học sinh giảm sự tương tác, mất đi tư duy độc lập, là thách thức cho đội ngũ nhà giáo trong thay đổi phương pháp dạy học và cách đánh giá... Chỉ khi nhìn rõ được những thách thức thì sẽ có giải pháp để vận dụng AI hiệu quả và đúng hướng.