Trường Sa. Hiện ra ở phía chân trời, đảo Trường Sa Lớn, thủ đô của quần đảo Trường Sa, mảnh mai như một sợi tơ xanh mong manh vắt ngang lòng biển. Rồi từ sợi chỉ thành con rắn, con rồng... và dần dần hiện rõ. “Đảo hiện ra với thử thách bạc màu/ Bàn chân lính đánh vần trên đất đai Tố quốc” (Trường ca biển, Hữu Thỉnh). Tim ai cũng nghẹn lại. Tổ quốc mình đây. Tổ quốc giữa trùng khơi. Tổ quốc nơi đầu sóng. Tổ quốc phía mặt trời.
Bước chân lên đảo ai cũng có cảm giác lâng lâng khó lời nào tả nổi. Linh thiêng lắm dải đất quê hương nhoi lên giữa lòng biến mặn mà bao máu xương của cha ông đã đổ xuống để giữ gìn. Và khi tiếng quốc ca vang lên giữa sân trời đầy nắng gió, ai có thể không tự hào khi được là người con đất Việt? Ai có thể không nghĩ tới bổn phận, nghĩa vụ, tình yêu với Tổ quốc, với biến đảo nơi phên giậu vẫn còn quá nhiều gian khó? Ai có thế không nghĩ mình sẽ làm gì đây để tiếp nối truyền thống bất khuất, kiên cường để giữ bằng được từng tấc đất, tấc biển mà bao thế hệ đã vun bồi, xây đắp...
"Đảo nhỏ quá, nói một câu là hết".
Lần đầu tiên tôi biết đến câu thơ này khi đọc Đảo chìm của Trần Đăng Khoa (dẫn lại lời thơ trong Trường ca biển của nhà thơ Hữu Thỉnh), và chỉ đến khi dừng lại ở đảo chìm đầu tiên, đảo Đá Tây, tôi mới thấm. Hiện lên phía xa khơi một chấm nhỏ li ti, một ngôi nhà nhỏ bé giữa muôn trùng sóng. Đảo chìm là cách gọi nôm na, còn chính thức ra được gọi là “đá”. Những bãi đá trồi lên giữa biển mà ngay cả khi thủy triều xuống thấp nhất cũng chỉ thấy nhấp nhô vài ngọn đá nhỏ. Có đặt chân tới đây mới thấy công lao trời biển của bao lớp chiến sĩ đã ngày đêm vun đắp, tạo nên hình hài cho mỗi đảo chìm.
Trong căn nhà bé nhỏ trên đảo chìm, tôi gặp một chàng lính trẻ khuôn mặt măng tơ đã sạm đi nhiều vì nắng gió. Mặc dù nỗi nhớ nhà, nhớ mẹ đã được bù đắp bằng tình đồng đội nhưng thời gian trôi qua, anh vẫn không dám đếm ngày đếm tháng mà tính theo con trăng. Đã bốn trăng rồi. Chàng trai ấy nén nỗi nhớ vào lòng, nén khó khăn vào dạ đế rèn mình thành con cá kình giữa biển cả, không hãi sợ trước những bất trắc của thiên nhiên và của cả những hung hiểm toan tính muốn gom trọn Biển Đông...
Bia chủ quyền và những tượng đài bất tử
Bước chân lên đảo nào, hình ảnh đầu tiên luôn đập vào mắt những người đất liền là tấm bia chủ quyền hiên ngang, vững chãi. Tấm bia đứng đó, được canh gác đêm ngày bởi những người lính hải quân nhân dân Việt Nam, luôn chắc tay súng, mắt dõi nhìn ra phía biển với sự cảnh giác cao độ. Họ luôn tâm niệm dù bản thân có ngã xuống thì cũng quyết không bao giờ để mất tấm bia chủ quyền thiêng liêng ấy.
Có lẽ không ở nơi nào sự tiếp nối những bước chân của cha ông trong bước đường mở nước, giữ nước, chống ngoại xâm lại rõ ràng như ở Trường Sa. Ngay ở “thủ đô” Trường Sa và nhiều đảo nổi, đảo chìm trong quần đảo, nhiều nấm mộ của các chiến sĩ đã hy sinh khi cuộc đời còn rất trẻ đã như một tấm bia ghi khắc vào lòng mỗi người từng đặt chân lên đảo. Các anh đang tiếp tục tạc nên Dáng đứng Việt Nam bất khuất mà bao lớp cha anh đã khắc lên tượng đài bằng máu xương mình.
Và tôi nhớ bao giọt nước mắt đã rơi dài xuống lòng biển mặn trong lễ tưởng niệm các chiến sĩ ở nhà giàn DK1 hy sinh trong những ngày bão tố giữ gìn thềm lục địa phía Nam của Tổ quốc. Các anh hy sinh trong thời bình, thân xác tan vào trong biển cả, không một nắm xương tàn lưu lại. Đau xót nào hơn. Cảm phục nào hơn. Bình yên đôi khi đã phải trả bằng máu xương, bằng tính mạng. Biển mênh mông kia ru anh nằm đó. Bởi anh đã hiến cả tuổi thanh xuân cho bình yên Tổ quốc nên anh đã trở thành bất tử.
Trở về là chiến sĩ Trường Sa
Kết thúc chuyến hải trình, như thông lệ, từng thành viên trên tàu được trao huy hiệu chiến sĩ Trường Sa. Nhưng cho dù không có tấm huy hiệu ấy, chúng tôi cũng đã nguyện mình là một chiến sĩ Trường Sa, nguyện trở thành một sứ giả mang Trường Sa đến với nhiều bạn bè, đồng nghiệp, người thân.
Riêng tôi còn một điều ước. Ước gì mỗi người dân Việt đều có thể một lần đến với Trường Sa. Để 90 triệu tấm lòng, 90 triệu con tim, 180 triệu con mắt được thấy, được cảm nhận, được thở hơi thở cùng Trường Sa, cùng biển đảo mến thương. Để mỗi người, dù ở nơi đâu, cũng biết rằng nơi ấy, giữa biển Đông bao la là mảnh đất thiêng liêng mà chúng ta không bao giờ được phép lãng quên.