Giảm bộ máy chính quyền cồng kềnh, kém hiệu quả

Theo Tiến sĩ Nguyễn Hữu Nguyên, Hội Quy hoạch phát triển đô thị TPHCM cho rằng, đến nay, điều kiện lịch sử đòi hỏi phải bỏ cấp huyện. Đề cập đến các điều kiện cần thiết để bỏ cấp huyện. Tiến sĩ Nguyễn Hữu Nguyên cho rằng, yếu tố quan trọng nhất là trình độ phát triển công nghệ thông tin. Đây là điều kiện mới để bỏ cấp trung gian. Cùng với đó là đã có quyết tâm chính trị rất cao, sự chỉ đạo quyết liệt với tinh thần “chỉ bàn làm, không bàn lùi, thần tốc, vừa chạy vừa xếp hàng” và sự đồng thuận của xã hội. Đòi hỏi lớn nhất và cấp bách nhất hiện nay là phải giảm nhanh bộ máy chính quyền quá cồng kềnh, kém hiệu quả và chiếm quỹ lương quá lớn. Theo Tiến sĩ Nguyễn Hữu Nguyên, khi bỏ cấp huyện cũng đòi hỏi cán bộ phải có bộ máy hành chính mới với công chức có đủ phẩm chất cao hơn, cả về đạo đức công chức và trình độ chuyên môn.

Tiến sĩ Nguyễn Hữu Nguyên phát biểu tại hội thảo

Đề cập đến sáp nhập một số tỉnh, Tiến sĩ Bùi Ngọc Hiền, Học viện Cán bộ TPHCM cho rằng việc sáp nhập sẽ mở ra nhiều cơ hội cho địa phương phát triển; giúp địa phương tận dụng chuyển đổi trong quá trình phát triển tạo ra động lực mới cho địa phương. Tiến sĩ Bùi Ngọc Hiền cũng cho rằng, việc sáp nhập các tỉnh thành cũng đặt ra nhiều áp lực. Đó là áp lực đối với Đảng bộ, chính quyền của các địa phương; áp lực trong yêu cầu lãnh đạo quản lý đa diện. Từ đó đặt ra vấn đề các cán bộ, công chức nói chung, tập thể Đảng bộ, chính quyền các địa phương phải đa năng hơn, đảm bảo yêu cầu phát triển. Theo Tiến sĩ Bùi Ngọc Hiền, không chỉ Trung ương phải thật mạnh mà các cấp đều phải mạnh, vì khi phân cấp thì mỗi cấp có vai trò khác nhau; mô hình quản lý phải linh hoạt, tính thống nhất trong tổ chức bộ máy phải linh hoạt hơn.

Nhiều ý kiến đã đề xuất một số giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả việc sắp xếp bỏ cấp hành chính trung gian (cấp huyện) và sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh. Trong đó, về chính quyền cấp cơ sở, cần phải có góc nhìn về quy định mở, phù hợp với tính chất đô thị, nông thôn, biển đảo, miền núi; cần phát huy vai trò của khoa học công nghệ trong giải quyết các thủ tục hành chính và quản trị công; đối với công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cần thay đổi mạnh về tiêu chuẩn, chương trình, kỹ năng phải đáp ứng nhu cầu hiện tại và lâu dài.

Hoàn thiện hệ thống pháp lý về phân cấp, phân quyền mạnh hơn

Đề cập đến mô hình chính quyền đô thị 2 cấp, Tiến sĩ Nguyễn Minh Nhựt, Phó Trưởng Ban Văn hóa – Xã hội, HĐND TPHCM cho rằng một trong những yếu tố quan trọng nhất khi triển khai mô hình chính quyền đô thị không có cấp trung gian là xây dựng và điều chỉnh khung pháp lý để tạo cơ sở pháp lý vững chắc. Theo Tiến sĩ Nguyễn Minh Nhựt , cần sửa đổi Luật Tổ chức chính quyền địa phương, ở đó thay đổi vai trò của các cơ quan hành chính theo hướng tinh gọn, tập trung vào quản lý dịch vụ công thay vì hành chính sự vụ. Cùng với đó là cải cách tổ chức bộ máy và phân cấp quản lý. Cụ thể, thay thế cấp quận/huyện bằng các sở chuyên ngành. Các sở, ban ngành cấp thành phố trực tiếp quản lý các lĩnh vực thay vì thông qua cấp quận/huyện trung gian. Tăng vai trò của chính quyền phường/xã theo hướng phường xã sẽ đảm nhận nhiều nhiệm vụ hơn trong quản lý dịch vụ công, tiếp nhận và xử lý hồ sơ hành chính.

Tiến sĩ Nguyễn Minh Nhựt phát biểu tại hội thảo

Nhấn mạnh đến việc phải có khung pháp lý trong vận hành bộ máy chính quyền hai cấp, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch HĐND TPHCM Phạm Phương Thảo đề xuất, Trung ương cần phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp tỉnh; thậm chí bộ máy Trung ương nên gọn lại, hướng đến việc hoạch định chính sách. Khi đó, chức năng quản lý của cấp tỉnh sẽ rất mạnh, còn cấp cơ sở nên là một cấp chính quyền hoàn chỉnh, có đầy đủ HĐND, UBND.

Theo đồng chí Phạm Phương Thảo, việc phân cấp, phân quyền phải cụ thể; thẩm quyền chung và riêng cũng phải rõ ràng. Trung ương nên mạnh dạn giao quyền cho cấp tỉnh về tài chính, cán bộ, quy hoạch…

Đồng chí Phạm Phương Thảo phát biểu tại hội thảo

Các đại biểu chụp hình lưu niệm tại hội thảo

Phát biểu kết luận, PGS.TS Nguyễn Tấn Phát, Giám đốc Học viện Cán bộ TPHCM đánh giá cao các ý kiến của các đại biểu tham dự hội thảo. Đề cập đến đề xuất của các đại biểu tại hội thảo, đồng chí Nguyễn Tấn Phát nhấn mạnh, từ góc độ lý luận và yêu cầu thực tiễn về mô hình tổ chức bộ máy nhà nước, việc sắp xếp bỏ cấp hành chính trung gian (cấp huyện) và sát nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh là cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy và quản trị quốc gia, mở ra không gian rộng lớn để phát huy các lợi thế từ nguồn lực của khu vực. Việc tinh giản bộ máy để phục vụ tốt hơn cho nhân dân, được nhân dân ủng hộ chủ trương của Đảng.